آیا بیت کوین در جنگها شکوفا میشود؟
در سالهای اخیر، تنشهای ژئوپولیتیکی بسیار افزایش یافته و بر بازارهای مالی، ازجمله بیت کوین تأثیر گذاشته است. بااینحال، به نظر میرسد که این ارز دیجیتال بهعنوان پوششی در برابر این تنشها عمل میکند.
به نظر میرسد با وجود صلح ناپایدار بین اسرائیل و حزبالله لبنان شرایط مشابهی در غزه پدید نیاید و جنگ در فلسطین ادامه یابد؛ زیرا نخستوزیر اسرائیل رقیب سیاسی و منتقد جنگ، یوآو گالانت را از سِمَت خود بهعنوان وزیر دفاع برکنار کرده و آتشبس با حزبالله نیز فشارها بر جنگ اسرائیل در غزه را کاهش داده است.
در اوکراین، نیروها و تجهیزات نظامی کرهشمالی مستقر شدهاند و روسیه برای اولین بار موشک بالستیکی را آزمایش کرده که میتواند چندین کلاهک هستهای را به اهداف دور حمل کند. همچنین، پیروزی دونالد ترامپ، رئیسجمهور منتخب ایالات متحده، ممکن است دسترسی اوکراین به تسلیحات و خودروهای آمریکایی را کاهش دهد و اروپا را به ایفای نقش فعالتری وادار کند.
این دو درگیری آهسته و پیوسته تنشهای منطقهای و جهانی را افزایش میدهند. همچنین، سوریه دوباره دچار ناپایداری و درگیریهای نظامی داخلی شده است و به نظر میرسد در نهایت نتایج دراماتیکی نزدیک است. عموما بازارها در چنین شرایطی دچار فروشهای فراوانی میشوند؛ آیا این شامل بیتکوین نیز میشود؟
بیت کوین در جنگها شکوفا میشود؛ توهم یا واقعیت؟
قیمت بیت کوین بسیار تحتتأثیر احساسات بازار است. تشدید درگیریها در سطح جهانی تأثیر فوری و معمولاً منفی میگذارد؛ همانطورکه در حمله مستقیم ایران به اسرائیل در آوریل ۲۰۲۴ این تأثیر مشاهده شد. حمله مذکور اقدامی تلافیجویانه علیه بمبارانهای اسرائیل در سفارت ایران در دمشق بود و قیمت بیت کوین را در ۱۳ آوریل ۸/۴ درصد کاهش داد.
کوینتلگراف مینویسد درحالیکه قیمت بیتکوین ممکن است در دورههای تنشهای ژئوپولیتیکی دچار افت شود، دادههای تاریخی از درگیریهای مختلف داستان متفاوتی روایت میکند. مطالعه آندره دراگوش، رئیس تحقیقات در پلتفرم ETP گروه بیتوایز، نشان میدهد که بیت کوین معمولاً در هنگام بروز خطرها یا درگیریهای ژئوپولیتیکی دچار افت قیمت کوتاهمدت میشود. بااینحال، پساز ۵۰ روز قیمتش معمولاً به سطوح قبل از رویداد بازمیگردد و این نشاندهنده تابآوری بیتکوین در برابر چنین رویدادهایی است.
دراگوش به کوینتلگراف گفت که اگرچه نوسانهای بیت کوین از زمان تأسیس در روند کاهشی ساختاری بوده، در مقایسه با انواع دارایی سنتی مانند سهام همچنان نسبتاً بالا باقی مانده است. به همین دلیل، بیتکوین بهطور کلی بهعنوان دارایی پرخطر در نظر گرفته میشود.
میتیل تاکوره، همبنیانگذار و مدیرعامل پروتکل نقدینگی بیت کوین، نیز به کوینتلگراف گفت که در مراحل اولیه درگیری جهانی، چیزهایی مانند ارزهای دیجیتال بهعنوان داراییهای عجیبوغریب دیده میشوند و با وجود مسائل مهمتری مانند زندگی، غذا، زنجیرههای تأمین و جلوگیری از تبدیل درگیریهای منطقهای به جنگ جهانی، کماهمیت به نظر میرسند.
تاکوره ادامه داد:
اگر جنگ تمامعیار در خاورمیانه بهطور ناگهانی آغاز شود، داراییهای رمزارزی، ازجمله بیتکوین، در وضعیت منفی قرار خواهد گرفت.
اما او پیشبینی کرد که پساز کاهش شوک اولیه، بیت کوین احتمالاً پساز چند روز افزایش خواهد یافت:
هر کسی که در ۴۸ ساعت اول درگیری جهانی بزرگ از فروش وحشتزده خودداری کند، بهخاطر شهامتش پاداش خواهد گرفت.
او افزود:
در بلندمدت، درگیریهای ژئوپولیتیکی احتمال افزایش نرخهای تورم در سطح جهانی را بهدلیل عواملی مانند افزایش هزینههای مالی، سیاستهای پولی سستتر، اختلالات در زنجیره تأمین و افزایش قیمت کالاها بههمراه خواهد داشت که همگی احتمالاً به نفع بیت کوین خواهد بود.
نظریه دراگوش با تحقیقات اقتصاددان کلان و تحلیلگر مالی لین آلدن همسو است. آلدن نظریهای را پیشنهاد کرد که میگوید بیتکوین بهعنوان ابزاری برای نقدینگی جهانی عمل میکند.
پس آسیبپذیریِ بیت کوین کجاست؟
تنشهای ژئوپولیتیکی از نظر دامنه و اثر متفاوت هستند و هرکدام مشکلات خاص خود را بههمراه دارند. درحالیکه بیت کوین معمولاً در دورههای ناامنی ژئوپولیتیکی رونق میگیرد، تحقیقات انجامشده در مارس ۲۰۲۴ با عنوان «نسبت ارتباط بازار کریپتو و عدم قطعیت کشورهای بریکس» دیدگاهی محتاطانهتر ارائه میدهد. این پژوهشگران هشدار دادهاند که تابآوری بیتکوین ممکن است در شرایط جنگ تمامعیار به چالش کشیده شود.
خوزه آلمیدا، استاد دانشگاه لیزبون و عضو مرکز تحقیقات CSG/ADVANCE، به کوینتلگراف گفت:
تفاوتهای رفتار سرمایهگذاران بستگی به این دارد که رویداد یادشده جهانی است (مانند پاندمی COVID-19) یا محلی (مانند تهاجم روسیه به اوکراین).
وی افزود:
ریسکهای ژئوپولیتیکی محلی، مانند تهاجم روسیه به اوکراین، معمولاً به نوعی سرمایهگذاری در ارزهای دیجیتال را تشویق میکنند.
در این مواقع، سرمایهگذاران ممکن است ارزهای دیجیتال را بهعنوان ابزاری برای انتقال داراییها به خارج از مناطق آسیبدیده یا جلوگیری از تحریمها یا حفظ ارزش پساندازهای خود در برابر کاهش ارزش ارزهای محلی مشاهده کنند.
آلمیدا گفت:
بیتکوین و برخی آلتکوینها بهعنوان پوششی در برابر ریسکهای خاص ناشی از تنشهای ژئوپولیتیکی عمل و گزینهای برای افرادی فراهم میکنند که بهدنبال محافظت از ثروت خود در برابر اختلالات منطقهای هستند.
دادههای این مطالعه الگویی را نشان میدهد که وقتی شرایط اقتصادی پایدار است، ارزهای دیجیتال در میانه رویدادهای ژئوپولیتیکی محلی جذابتر میشوند. درمقابل، بحرانهای جهانی مانند COVID-19 به بیاعتمادی گستردهای منجر شدند که سرمایهگذاری در داراییهای پرریسک مانند ارزهای دیجیتال را کاهش میدهد.
کریستینا گایو، استاد و پژوهشگر ارشد در IESG، به کوینتلگراف گفت:
این پاندمی بیاعتمادی معناداری را در تمام بازارها ایجاد کرد و بسیاری از سرمایهگذاران ارزهای دیجیتال را بهعنوان داراییهای بسیار نوسانی دیدند؛ به همین دلیل، به نگهداشتن وجه نقد یا جستوجوی داراییهای سنتی امنتر روی آوردند.
اگر درگیری نظامی محلی به ابعاد جهانی گسترش یابد، بیاعتمادی فراگیر خواهد شد و بیت کوین ممکن است در نتیجه ترس گسترده بین سرمایهگذاران عملکرد موفقی از خود نشان ندهد.
تیگو کروز گونزالس، استاد دانشگاه IESG، نیز به کوینتلگراف اعلام کرد:
این موضوع نشان میدهد که حین درگیریهای محلی، مانند منازعات بین اسرائیل و ایران یا اوکراین و روسیه، ممکن است شاهد افزایش سرمایهگذاری در ارزهای دیجیتال بهعنوان پوششی در برابر بیثباتیهای منطقهای باشیم. در مقابل در بحرانهای جهانی و فراگیر، ارزهای دیجیتال ممکن است بهعنوان داراییهای بسیار پرریسک در نظر گرفته شوند.