پروتکل M^0 چیست و چگونه استیبل‌کوین‌ها را به چالش می‌کشد؟
زیرساخت پروتکل M^0 با هدف تبدیل‌شدن به استیبل‌کوین بانک مرکزی راه‌اندازی شده است. آیا این پروتکل می‌توان Tteher و USDC را به چالش بکشد؟
گوگل اولین موتور جست‌وجوی موفق نبود. فیس‌بوک نیز اولین شبکه اجتماعی فراگیر به‌حساب نمی‌آمد. باوجوداین، تتر و USDC را می‌توان نسل اول استیبل‌کوین‌ها در نظر گرفت. آیا موج جدیدی از استیبل‌کوین‌ها می‌توانند جایگزین آن‌ها شوند؟ در این مطلب از بلاگ تترلند، پروتکل M^0 را به‌اختصار معرفی می‌کنیم.
پروتکل M^0 چیست؟
در سه‌ماهه اول ۲۰۲۴، تتر سود ۴/۵۲میلیارددلاری را گزارش کرد که موفقیتی بی‌سابقه برای تیمی کوچک به‌شمار می‌رفت. حال این سؤال مطرح می‌شود که آیا این روند موفق پایدار خواهد ماند؟
لوکا پروسپری، مدیرعامل M^0 Labs، معتقد است که فرمول نسل بعدی استیبل‌کوین‌ها را دراختیار دارد. او ادعاهای بزرگی مانند تبدیل‌شدن پروتکل M^0 به استیبل‌کوین بانک مرکزی مطرح می‌کند. درحالی‌که چشم‌اندازهای بزرگ در دنیای رمزارزها غیرمعمول نیست، نشانه‌هایی وجود دارد که این ایده ممکن است فراتر از ادعایی بلندپروازانه باشد.
زیرساخت پروتکل M^0 به‌تازگی راه‌اندازی شده است و با اینکه ظرفیت مالی چندان زیادی ندارد، تا‌کنون موفق شده است در دو دور تأمین مالی به‌ترتیب ۲۲/۵ و ۳۵ میلیون دلار سرمایه جمع‌آوری کند.
در اینجا، دو نکته مهم مرتبط با M^0 توجه ما را به خود جلب می‌کند: ۱. پروتکل M^0 پروتکلی غیرمتمرکز است؛ ۲. انتشار استیبل‌کوین M به چندین «ماینر» تأییدشده واگذار می‌شود که انتظار می‌رود با مقررات محلی خود مطابقت داشته باشند.
مشوق‌های استیبل‌کوین
به‌نظر می‌رسد که صادرکنندگان اصلی استیبل‌کوین امروزی، یعنی سیرکل و تتر، بخش عمده بهره حاصل از ذخایر استیبل‌کوینشان را برای خود نگه می‌دارند. این در حالی است که بخش عملیاتی کار را دیگران انجام می‌دهند و این شرکت‌ها درحقیقت سود حاصل از کاری را برای خود حفظ می‌کنند که دیگران انجام می‌دهند.
برای مثال، صرافی رمزارز بایننس را در نظر بگیرید. در ابتدای ژوئن۲۰۲۴، بایننس ۲۵میلیارد دلار تتر نگه‌داری می‌کرد که بخش زیادی از آن به‌نمایندگی از مشتریان بود. تتر از این ۲۵میلیارد دلار بیش از ۵درصد سود کسب می‌کند. چه می‌شود اگر استیبل‌کوین دیگری وارد شود و بیشتر آن را با بایننس (مثلاً ۴درصد) به اشتراک بگذارد؟ این موضوع چیزی حدود یک‌میلیارد دلار در سال برای بایننس ارزش خواهد داشت.
پروتکل M^0 بسیاری از درآمدهای بهره را با توزیع‌کنندگان تأییدشده به اشتراک می‌گذارد که از آن‌ها به‌عنوان کسب‌کنندگان یاد می‌شود. این مدل به‌طور مساوی برای بازارگردانان نیز اعمال می‌شود. درحال‌حاضر، تتر کوین دلخواه معامله‌گران است؛ اما اگر بازارگردانان به‌طور رسمی برای نگه‌داری یک استیبل‌کوین متفاوت تشویق شوند، این وضعیت می‌تواند تغییر کند.
تصادفی نیست که پشتیبان‌های جدید M^0 تعدادی از بازارگردان مشهور ازجمله Galaxy و Wintermute و GSR و Caladan هستند. این موضوع بدان‌معنا نیست که USDT و USDC پاداش تراکنش‌ها را توزیع نمی‌کنند؛ بلکه به‌نظر می‌رسد آن‌ها شاید بیشتر موقتی باشند.
پاداش USDC و Tether
به‌نوشته Ledger Insights، با تمرکز بر غیرمتمرکزسازی و مشوق‌ها به‌عنوان ویژگی‌های متمایز M^0، از لوکا پروسپری سؤال شد که به نظرش چه چیزی M^0 را از سایر پروژه‌های استیبل‌کوین جدید متمایز می‌کند. او پاسخ داد که ویژگی اصلی این تیم فوق‌ستاره چشم‌انداز و عمق و کیفیت سرمایه‌گذاران آن است.
پروسپری شخصاً سابقه کاری درخشانی با حضور در اولیور وایمن (Oliver Wyman) و مورگان استنلی (Morgan Stanley) دارد. همچنین، او در‌کنار یکی از بنیان‌گذارانش که از همان روزهای اولیه در این پروتکل مشارکت کرد، درگیر پروتکل استیبل‌کوین میکردائو (MakerDAO) بوده است.
سال گذشته، M^0 توانست ژائو ریناتو (Joao Reginatto)، معاون بخش محصول استیبل‌کوین‌های سیرکل را جذب کند؛ فردی که به‌مدت ۸ سال با این شرکت همکاری کرد. بر همین اساس، چشم‌انداز مطرح‌شده برای توسعه M^0، جنبه جالب آن است.
چشم‌انداز M^0
درظاهر، پروتکل M^0 مانند رقبای بالقوه خود، یعنی تتر و USDC، به‌نظر می‌رسد که تمرکززدایی و مشوق‌های اضافی را ارائه می‌دهد. درحالی‌که ذخایر استیبل‌کوین M در خزانه‌داری است، این مدل بیشتر به میکردائو شباهت دارد.
میکردائو پروتکلی است که با وثیقه‌گذاری بیشازحد سپرده‌های اتر و ضرب استیبل‌کوین‌های دلار آمریکا، دای (DAI) آغاز شد. امروزه این پروتکل با ارزش ۵/۳ میلیارد دلار سومین استیبل‌کوین بزرگ بازار است و رمزارزها مختلف کمتر از نیمی از عرضه آن را تشکیل می‌دهند.
مفهوم توزیع حق ضرب یادآور میکردائو است. پیش‌ازاین، برخی دیگر از پروتکل میکر (Maker) به‌عنوان بانک مرکزی دیفای یاد می‌کردند؛ زیرا هدف آن ایجاد دارایی بدون نوسان بود. پروسپری میکر را به‌عنوان پنجره بازخرید متمرکز توصیف و اظهار کرد که همین اصطلاح برای توصیف پروتکل M^0 نیز مناسب است. او گفت:
می‌خواهیم زیرساختی ایجاد کنیم که بسیاری بتوانند بیایند و به این پنجره بازخرید متمرکز دسترسی پیدا و همان سکه را ضرب کنند؛ به همان روشی که بسیاری از بانک‌های تجاری به بانک مرکزی دسترسی پیدا و دلار یکسانی را ضرب می‌کنند.
پروسپری بر این باور است که استیبل‌کوینی مانند USDC بیشتر محصول پرداخت است که تنها یکی از کارکردهای ارزها را ارائه می‌کند. او درباره USDC گفت:
پشت‌صحنه فرایند تولید پول دست‌نخورده باقی مانده است. این در حالی است که به‌دنبال بازسازی روشی هستیم که در‌واقع می‌تواند پول را به روشی شفاف‌تر و با دورزدن سیستم بانکداری سنتی ایجاد کند… ما جاه‌طلبی بازآفرینی کل سیستم را داریم که به‌معنای بازآفرینی سیستم‌های پولی به‌جای ایجاد محصول پرداخت است.
قرارگرفتن درمعرض سیستم بانکی
ازنظر پروسپری، سیرکل وابستگی زیادی به سیستم بانکی دارد. سیرکل در مارس زمانی‌که بانک سیلیکون ولی (Silicon Valley Bank) سقوط کرد، با رویداد خارج‌شدن از ارزش دلار مواجه شد. این رویداد شامل ۳/۳میلیارد دلار از کل موجودی نقدی آن (معادل ۴۳میلیارد دلار) بود.
پروسپری تأکید کرد که بخش زیادی از ذخایر USDC در اوراق خزانه نیست؛ بلکه در بازخرید معکوس است. به‌عبارت‌دیگر، سیرکل پول نقد را به بانک‌هایی قرض می‌دهد که وام‌ها را با خزانه‌داری تضمین می‌کنند. ازاین‌رو، حتی اگر ریسک به‌واسطه اوراق خزانه‌داری پوشش داده شود، این شرکت درمعرض ریسک اعتبار بانک‌ها قرار دارد.
درحالی‌که این موضوع از برخی جنبه‌ها مثبت به‌نظر می‌رسد، دوره‌هایی وجود دارد که کل سیستم شکننده است. کمیته بازل اخیراً بررسی کرد که آیا اجازه بازخرید معکوس ذخایر استیبل‌کوین‌های واجد‌شرایط را صادر کند یا خیر. در‌نهایت اعلام کرد که این مورد به‌شرط وثیقه‌گذاری بیشازحد مانعی ندارد.
پروسپری اشاره می‌کند:
بانک‌ها نهادهایی با حاشیه سود کم و اهرم ۲۰برابری هستند. این یعنی شیوه آن‌ها ۹۹درصد مواقع کار می‌کند؛ اما گاهی اوقات این‌طور نیست.
از دیدگاه او، بهینه‌سازی هم‌زمان برای نقدینگی و توانایی پرداخت بدهی دشوار است. بر همین مبنا، M^0 قصد دارد تمرکزش را بر توانایی پرداخت بدهی بگذارد. این شرکت از بازخرید یا بازخرید معکوس استفاده نخواهد کرد و در ابتدا تمام ذخایر در اوراق خزانه‌داری خواهند بود.
تمایل به اجتناب از بانک‌ها تا حدودی ناشی از تجربه کاری پروسپری درزمینه سرمایه‌گذاری در بدهی بانکی است. او معتقد است که وجود این روندها دیگر لازم نیست:
در حال ساختن زیرساخت برای آینده‌ای هستیم که عملکرد آن به‌طور عمده روی بلاک‌چین مستقر خواهد شد.
استفاده‌نکردن از فهرست سیاه در طراحی هسته اصلی
بسیاری از استیبل‌کوین‌های اصلی، ازجمله تتر و USDC، از مسدودسازی یا فهرست سیاه پشتیبانی می‌کنند. لوکا پروسپری می‌گوید:
داشتن قابلیت فهرست سیاه در هسته قرارداد استیبل‌کوین، طراحی کاملاً وحشتناک و مخربی است؛ به‌همین‌دلیل، اکثر پروژه‌های زنجیره‌ای DAI را اتخاذ می‌کنند؛ زیرا آن‌ها توانایی داشتن سوئیچر خارجی را ندارند. ازاین‌رو، وثیقه اولیه دای با وجود نوسان‌هایش، اتر بود.
اگر حوزه قضایی خاصی به عملکرد مسدودسازی نیاز داشته باشد، برای ناشر محلی M امکان‌پذیر است که لایه دیگری اضافه کند. بر همین اساس، آن‌ها نسخه‌ای بسته‌بندی‌شده از استیبل‌کوین M را در آن حوزه قضایی ایجاد می‌کنند که از تأثیرگذاری بر دیگران جلوگیری می‌کند.
فراتر از یورو دلار
بسیاری از صادرکنندگان استیبل‌کوین اصطلاح «استیبل‌کوین» را دوست ندارند؛ بنابراین، دلار رمزنگاری‌شده جایگزین محبوبی به‌شمار می‌رود. پروسپری به تأکید بر این موضوع علاقه‌مند بود که استیبل‌کوین M بازار یورو دلار را هدف قرار نمی‌دهد و هدف آن دلار فرامرزی است.
حال سؤال مهمی که مطرح می‌شود، این است که آینده چطور خواهد بود؟ آیا یورو M وجود خواهد داشت؟ به‌نظر می‌رسد که این رخداد چشم‌انداز پروسپری نیست؛ اما با غیرمتمرکز‌شدن حاکمیت پروتکل، نفوذش در این بازار کاهش خواهد یافت.
اگر تابه‌حال به وب ۳ نگاه کرده باشید، حتماً متوجه شده‌اید دلار با بلاک‌چینی که از مرزها عبور می‌کند، غالب است. پروسپری بر این باور است که سلطه دلار برای مدتی در این فضا ادامه خواهد یافت. بااین‌حال، او در ۲۰ سال آینده سبدی ترکیبی از ارزهای بین‌المللی و رمزارزها را پیش‌بینی می‌کند.
به‌عنوان مثال، اکنون می‌توان سایه‌هایی از دیم (Diem) و میکردائو (MakerDAO) فیس‌بوک را با‌هم مشاهده کرد. همچنین، پروسپری هم‌زیستی آن را با CBDCها می‌بیند؛ زیرا آن‌ها مدل بانک تجاری را دور می‌زنند. یکی از دیدگاه‌های او این بود که اگر به سقف عرضه اوراق خزانه برای دلار برسیم، بدین‌معنی است که کار مفیدی انجام داده‌ایم.
برای پیش‌بینی اینکه پروتکل M^0 موج دوم استیبل‌کوین‌ها را نشان می‌دهد یا خیر، هنوز خیلی زود است. بااین‌حال، یکی از زمینه‌هایی که احتمالاً برجسته‌تر می‌شود، مشوق‌های ارائه‌شده به توزیع‌کنندگان استیبل‌کوین خواهد بود.
