بیت کوین چیست به زبان ساده، همه چیز درباره ارز دیجیتال بیت کوین

بیت کوین به زبان ساده، اولین رمزارز غیرمتمرکز جهان، نوعی نوآوری مالی است که در سال ۲۰۰۹، فرد یا گروهی با نام مستعار ساتوشی ناکاموتو (Satoshi Nakamoto) معرفی کرد. این رمزارز بدون نیاز به واسطه‌های مالی و نهادهای مرکزی، ازطریق شبکه همتا‌به همتا و با استفاده از مکانیزم اجماع اثبات کار (PoW) تراکنش‌ها را تأیید و در دفتر‌کل توزیع‌شده به نام بلاک چین ثبت می‌کند.

بیت کوین به‌عنوان پولی کاملاً مجازی و دیجیتال، انقلابی در نحوه جابه‌جایی و ذخیره ارزش ایجاد کرده است و با وجود ظهور هزاران رمزارز دیگر، همچنان به‌عنوان «پادشاه ارزهای دیجیتال» شناخته می‌شود و در صدر فهرست رمزارزها ازنظر ارزش بازار قرار دارد.

در این مقاله از بلاگ تترلند، بیت کوین را به‌عنوان طلای دیجیتال معرفی و نحوه استخراج آن را توضیح می‌دهیم.

بیت کوین (Bitcoin) چیست؟

در آگوست۲۰۰۸، دامنه Bitcoin.org به‌صورت ناشناس ثبت شد و دو ماه بعد و در اکتبر همان سال، شخص یا گروهی به نام ساتوشی ناکاموتو در وب‌سایت metzdowd.com به اعضای گروه رمزنگاری ازطریق ایمیلی اعلام کرد:

در حال کار روی سیستم پول الکترونیکی هستیم که کاملاً همتا‌به‌همتا و بدون دخالت شخص ثالث است.

هم‌اکنون این وایت پیپر معروف با نام «بیت‌کوین؛ سیستم پول الکترونیکی همتا‌به‌همتا» در وب‌سایت Bitcoin.org دردسترس قرار دارد. در این سند، طرز‌کار بیت‌کوین به‌طور‌کامل شرح داده شده است. چند ماه بعد و در ژانویه۲۰۰۹، اولین بلاک BTC به نام «جنسیس بلاک» استخراج شد. 

بیت کوین با استفاده از تکنولوژی بلاک‌چین و امضای دیجیتال توانست امکان ایجاد پول دیجیتال غیرمتمرکز را ایجاد کند. هر یک‌صد‌میلیونم بیت‌کوین، یک ساتوشی نام دارند و کوچک‌ترین واحد این کوین به‌شمار می‌رود. این رمزارز را می‌توان در کیف‌پول‌های دیجیتال نگه‌داری کرد یا مستقیماً به سایر کاربران انتقال داد.

ویژگی بیت کوین چیست؟

بیت کوین به‌عنوان نخستین و محبوب‌ترین ارز دیجیتال ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارد که آن را از سایر دارایی‌ها و ارزهای سنتی متمایز می‌کند. از ویژگی‌های مهم‌ بیت‌کوین می‌توان به غیرمتمرکز‌بودن آن اشاره کرد. این یعنی هیچ نهاد یا فردی کاملاً آن را کنترل نمی‌کند و تراکنش‌ها از‌طریق شبکه‌ای همتا‌به‌همتا و با استفاده از رمزنگاری ایمن می‌شوند.

علاوه‌بر‌این، عرضه بیت کوین به ۲۱ میلیون واحد محدود شده است؛ به‌همین‌دلیل، برخی آن را به‌عنوان روشی برای ذخیره ارزش و «طلای دیجیتال» می‌شناسند. این رمزارز با استفاده از فناوری بلاک‌چین شفافیت و امنیت فراوانی دارد؛ زیرا تمامی تراکنش‌ها در دفتر‌کل عمومی و توزیع‌شده ثبت می‌شوند. درادامه، با برخی از ویژگی‌های پادشاه رمزارزها بیشتر آشنا می‌شویم.

غیرمتمرکزبودن

بیت کوین تحت کنترل هیچ نهاد مرکزی یا دولتی نیست و هیچ سازمان یا فردی نمی‌تواند به‌تنهایی بر شبکه کنترل داشته باشد. این ویژگی باعث می‌شود تا بیت‌کوین از سیستم‌های مالی سنتی که تحت نظارت بانک‌ها و دولت‌ها هستند، متمایز شود.

شبکه همتا‌به‌همتا

تراکنش‌های بیت کوین مستقیماً بین کاربران انجام می‌شود و به واسطه‌های مالی مانند بانک‌ها نیازی نیست. این ساختار همتا‌به‌همتا باعث کاهش هزینه‌ها و افزایش سرعت تراکنش‌ها می‌شود.

محدودیت عرضه

تعداد کل بیت‌کوین‌های موجود به ۲۱ میلیون واحد محدود شده است. این محدودیت عرضه به بیت کوین خاصیت ضدتورمی می‌بخشد و آن را به دارایی کمیابی تبدیل می‌کند.

امنیت فراوان

تراکنش‌های بیت کوین با استفاده از الگوریتم‌های رمزنگاری پیشرفته‌ای ایمن می‌شوند که در بلاک‌چین پیاده‌سازی شده‌اند. این امنیت باعث می‌شود که هک یا تغییر در تراکنش‌ها بسیار دشوار و تقریباً غیرممکن باشد.

شفافیت

تمامی تراکنش‌های بیت کوین در دفترکل عمومی به نام بلاک‌چین ثبت و به‌صورت دائمی ذخیره می‌شوند. این شفافیت به کاربران قابلیت ارائه می‌دهد تا تمامی تراکنش‌ها را به‌صورت آنلاین مشاهده و پیگیری کنند.

قابلیت تقسیم‌پذیری

هر بیت کوین به ۱۰۰ میلیون واحد کوچک‌تر به نام ساتوشی تقسیم می‌شود که امکان انجام تراکنش‌های کوچک‌تر را فراهم می‌کند. این ویژگی باعث می‌شود تا بیت‌کوین به‌عنوان واحد پولی برای معاملات روزمره نیز کاربردی باشد.

برگشت‌ناپذیربودن تراکنش‌ها

هنگامی‌که تراکنش بیت کوین تأیید می‌شود، نمی‌توان آن را لغو یا تغییر داد. این خاصیت برگشت‌ناپذیربودن امنیت بیشتری برای فروشندگان به‌ارمغان می‌آورد؛ اما در‌صورت اشتباه، بازگشت وجه غیرممکن است.

مقاومت دربرابر سانسور

هیچ نهاد یا فردی نمی‌تواند تراکنش‌های بیت کوین را متوقف یا سانسور کند. این مقاومت در برابر سانسور به کاربران آزادی بیشتری در انجام تراکنش‌ها می‌دهد.

تکنولوژی بلاک‌چین در بیت کوین

رمزارزها بخشی از بلاک‌چین محسوب می‌شوند. بلاک‌چین در‌حقیقت دفترکل غیرمتمرکزی است که اطلاعاتی روی آن ذخیره می‌شود و در‌اختیار عموم قرار می‌گیرد.

امنیت اطلاعات ذخیره‌شده روی بلاک‌چین از روش‌های مختلف رمزنگاری تأمین می‌شود تا از هرگونه دست‌کاری در امان بماند. همین خاصیت ضددست‌کاری‌بودن بلاک‌چین است که باعث اعتماد عموم برای ذخیره اطلاعات تراکنش‌های مالی روی آن می‌شود. 

نکته مهم دیگر اینکه لجر در بلاک‌چین، تنها روی یک کامپیوتر ذخیره نمی‌شود؛ بلکه کامپیوترهای متعددی نسخه‌ای از لجر را روی سیستم خود ذخیره می‌کنند.

زمانی‌که اطلاعاتی بخواهد روی لجر ثبت شود، باید حداقل ۵۱درصد از کاربران خاصی به نام ماینر یا استخراج‌کننده این عمل را تأیید کنند. به این روش اصطلاحاً اجماع (Consensus) می‌گویند که باعث غیرمتمرکز‌شدن بلاک چین و افزایش امنیت آن می‌شود.

ماینرها کسانی هستند که با دراختیار‌گذاشتن منابع سیستمی، تراکنش‌های روی شبکه بلاک چین را تأیید می‌کنند و در‌قبال آن از کارمزدهای شبکه پاداش می‌گیرند. زمانی‌که تراکنش جدیدی بخواهد به شبکه اضافه شود، اطلاعات مربوط به آن روی بلاک جدیدی در بلاک چین ذخیره می‌شود.

سازوکارهای مختلفی برای اجماع در بلاک چین وجود دارد؛ از‌جمله اجماع اثبات کار (PoW) و اثبات سهام (PoS). بیت کوین از اجماع کار استفاده می‌کند؛ روشی که در آن ماینرها لازم است با صرف منابع سیستمی زیاد، معادله ریاضی پیچیده‌ای را حل کنند. 

به‌محض اینکه اولین ماینر معادله را حل کند‌، پاداش استخراج به او تعلق می‌گیرد و بلاکی جدید به زنجیره بلاک‌‌های بلاک چین اضافه می‌شود. افراد در ازای پرداخت کارمزد به ماینرها، می‌توانند تراکنش‌های ارسال و دریافت بیت‌کوین خود را روی دفترکل BTC ذخیره کنند و از امنیت آن بهره بگیرند. 

هاوینگ در بیت کوین چیست؟

معمولاً در شبکه بیت‌کوین ۱۰ دقیقه طول می‌کشد تا بلوک جدیدی در شبکه ذخیره شود؛ هرچند این زمان به‌واسطه عاملی به نام سختی شبکه تغییر می‌کند و بدین‌ترتیب شبکه از‌نظر زمان استخراج همواره در وضعیت متعادلی قرار می‌گیرد.

پاداش‌های هر بلاک استخراج‌شده نیز ثابت نیست؛ بلکه هر ۲۱۰هزار بلاک، یعنی حدوداً هر چهار سال یک بار، نصف می‌شود. به این فرایند هاوینگ بیت کوین (Bitcoin Halving) می‌گویند.

در سال ۲۰۰۹، پاداش استخراج اولین بلاک ۵۰ بیت‌کوین بود. سپس با نصف‌شدن پاداش هر بلاک و انجام سومین هاوینگ، پاداش هر بلاک BTC به ۶.۲۵ بیت کوین کاهش یافت. انتظار می‌رود هاوینگ بعدی پادشاه رمزارزها در سال ۲۰۲۴ انجام شود و پاداش هر بلاک به ۳.۱۲۵ بیت کوین کاهش یابد.

معمولاً با انجام هاوینگ، دیده شده است که قیمت بیت‌کوین افزایش می‌یابد. مجموع واحدهای بیت‌کوین ۲۱میلیون است. هرچه BTC بیشتری استخراج و در بازار توزیع شود، بر‌اساس قانون عرضه و تقاضا، کاهش موجودی آن باعث افزایش قیمت خواهد شد؛ هرچند این فرایند قطعی نیست.

نحوه استخراج بیت کوین

از نرم‌افزارها و سخت‌افزارهای مختلفی می‌توان برای استخراج بیت کوین استفاده کرد. در اوایل انتشار بیت کوین، این کوین را می‌شد با کامپیوتر استخراج کرد؛ اما با محبوب‌شدن آن و اضافه‌شدن ماینرها به شبکه، رقابت شدت گرفت و سختی شبکه افزایش یافت.

بدین‌ترتیب، احتمال استخراج انفرادی بلاک کاهش یافت. سپس، دستگاه‌هایی اختصاصی برای استخراج به نام ASIC ساخته شد که قدرت آن‌ها به‌مراتب برای ماین بیشتر می‌شد. ازجمله بهترین ماینرهای بیت کوین می‌توان به Bitmain و Antminer اشاره کرد.

برای ماینرشدن می‌توان به‌صورت انفرادی اقدام کرد یا به یکی از استخرهای استخراج بیت کوین ملحق شد. استخر استخراج مجموعه‌ای از ماینرها هستند که با اشتراک توان پردازشی خود، احتمال ماین بلاک را افزایش می‌دهند.

در‌صورت استخراج بلاک، پاداش بین این استخراج‌کنندگان تقسیم می‌شود. به‌هنگام انتخاب استخر، عوامل مختلفی نظیر زمان کارمزد استخر و دوره تسویه وجود دارد.

یکی از معایب ماینینگ صرف انرژی الکتریکی بسیار زیاد است و بسیاری از کشورها در این زمینه قوانین خاصی منظور کرده‌اند. نکته دیگر اینکه نرم‌افزارهای گوناگونی نیز در فرایند استخراج و مدیریت دستگاه و کوین‌های استخراج‌شده وجود دارند؛ ازجمله CGMiner و BFGMiner.

بهترین کیف‌پول بیت کوین

از کیف‌پول دیجیتال (ولت) برای نگه‌داری یا انتقال رمزارزها استفاده می‌شود. کیف‌پول به دو دسته نرم‌افزاری یا سخت‌افزاری تقسیم می‌شوند.

استفاده از کیف‌پول‌های نرم‌افزاری آسان‌تر است و آن‌ها را می‌توان روی تلفن‌همراه یا کامپیوتر به‌صورت نرم‌افزار یا افزونه مرورگر نصب کرد. معایب این نوع کیف‌پول آن است که به‌دلیل همیشه آنلاین‌بودن در‌معرض هک قرار دارد.

درمقابل، کیف‌پول سخت‌افزاری چون همیشه به اینترنت متصل نیست و از چیپست‌های امنیتی برای رمزنگاری مضاعف در آن استفاده می‌شود. کیف‌پول سخت‌افزاری بهترین نوع کیف‌پول به‌حساب می‌آید.

بعضی از این نوع کیف‌پول‌ها کاملاً از اینترنت ایزوله (Air-Gapped) هستند و ارتباط با آن‌ها فقط از‌طریق اسکن کد QR با دوربین تعبیه‌شده در آن انجام می‌شود. در‌ادامه، تعدادی از کیف‌پول‌های برتر بیت کوین را معرفی می‌کنیم.

• بهترین کیف‌پول‌های سخت‌افزاری BTC: ترزور مدل T و  لجر نانو ایکس و الیپال (Air-Gapped)
• بهترین کیف‌پول‌های نرم‌افزاری برای مبتدی‌ها: الکتروم (Electrum) و تراست ولت و اگزودوس
• بهترین کیف‌پول‌ نرم‌افزاری برای حرفه‌ای‌ها: مایسیلیوم (Mycelium)

قیمت لحظه‌ای بیت کوین و نحوه خرید BTC

به‌منظور مشاهده قیمت لحظه‌ای بیت کوین (BTC) به تومان و تتر، می‌توانید از فهرست رمزارزها در تترلند استفاده کنید. برای خرید بیت‌کوین با تومان یا تتر نیز، می‌توانید وارد مبدل تترلند شوید و پس از واریز وجه لازم به کیف پول خود، BTC را بخرید. ناگفته نماند کارمزد استفاده از مبدل تتری در تترلند رایگان است.

جمع‌بندی

بیت کوین اولین رمزارز دنیا به‌شمار می‌آید و هدف آن ایجاد روشی برای انتقال پول به‌صورت دیجیتال و غیرمتمرکز است؛ پولی الکترونیک که در کنترل هیچ نهاد و کشوری نیست. از زمان انتشار این ارز دیجیتال در سال ۲۰۰۹ تاکنون، محبوبیت بیت کوین در میان کاربران به‌شدت افزایش یافته و به‌نوبه خود باعث ایجاد رمزارزهای رقیب شده است.

به فرایند ایجاد BTC ماینینگ یا استخراج می‌گویند و ماینرها این کار را با استفاده از دستگاه‌هایی به نام ASIC انجام می‌شود. قیمت بیت‌کوین از اعتماد عموم و استفاده از آن بین میان کاربران ناشی شده است. از‌آن‌جاکه حداکثر تعداد بیت کوین محدود به ۲۱میلیون واحد است، با افزایش تقاضا برای استفاده از آن، انتظار افزایش قیمت دور‌از‌انتظار نیست.