شبکه اجتماعی فرندتک (Friend.tech) به‌سرعت توانست در میان جامعه جهانی رمزارز طرفداران بسیاری پیدا کند. دراین‌میان، حتی برخی از کاربران از کسب درآمدهای درخورتوجه ازطریق این پلتفرم خبر داده‌اند. بااین‌حال، وقتی عمیق‌تر به این پروژه نگاه می‌کنیم، تهدید‌های نهفته بسیاری در آن می‌یابیم.
در این مقاله از بلاگ تترلند، شبکه اجتماعی نوظهور فرندتک را به‌طور کامل بررسی می‌کنیم. همچنین به این سؤال جواب می‌دهیم که آیا فرندتک یکی از ترندهای زودگذر دنیای رمزارزها محسوب می‌شود یا واقعاً پروژه‌ای آینده‌دار است.
فرندتک (Friend.tech) چیست؟
شبکه اجتماعی غیرمتمرکز فرندتک (Friend.tech) تنها چند روز پس از راه‌اندازی نسخه آزمایشی‌اش در ۱۰آگوست۲۰۲۳ (۱۹مرداد۱۴۰۲)، حسابی سروصدا به پا کرده است.
اطلاعاتی که به‌تازگی منتشر شده است، نشان می‌دهد که در ۱۲ روز، بیش از ۱۰۱هزار نفر در فرندتک عضو شده‌اند. این موضوع را هم در نظر بگیرید که درحالحاضر، افراد فقط با کد دعوت می‌توانند در این پلتفرم عضو شوند.
علاوه‌براین، با بررسی میزان درآمد فرندتک در این مدت به نکات جالبی می‌رسیم. طبق گزارش کوین‌دسک، فرندتک فقط در ۲۴ ساعت، در‌مجموع توانست ۱.۰۴میلیون دلار کارمزد تراکنش ثبت کند و از این طریق بیش از ۷۰۹هزار دلار درآمد به‌دست آورد. پس از گذشت کمتر از دو هفته از راه‌اندازی نسخه بتا، میزان درآمد فرندتک به حدود ۲۵میلیون دلار رسیده است.
فرندتک شبکه‌ای اجتماعی بر بستر بلاکچین است که روشی منحصر‌به‌فرد برای کسب درآمد از فعالیت در شبکه‌های اجتماعی ارائه می‌کند. پلتفرم فرندتک این امکان را برای کاربران فراهم کرده است تا هویت خود را به توکن تبدیل و ازطریق خریدوفروش آن به‌دست طرفداران خود درآمد کسب کنند.
این توکن اصطلاحاً «شرز» (سهام) نامیده می‌شود. فرندتک در وب‌سایت رسمی‌اش خود را این‌گونه معرفی کرده است: «فروشگاهی برای دوستان شما». در فرندتک نیز مانند بقیه شبکه‌های اجتماعی‌ای که در فاز بتا هستند (مثل بلواسکای)، فقط با کد دعوت می‌توان عضو شد.
فرندتک بر چه اساسی کار می‌کند؟
اساس کار فرندتک این است که ابتدا برای هر کاربر گفت‌وگوی گروهی خصوصی ساخته می‌شود. هر کاربر دیگری که بخواهد در این گفت‌وگوی گروهی عضو شود، باید شرز (سهام) صاحب اکانت را بخرد. هر زمانی‌که کاربران بخواهند از این گفت‌وگوی گروهی خارج شوند، شرز (سهام) مرتبط را می‌توانند به کاربران دیگر بفروشند.
درواقع، اپلیکیشن فرندتک Friend.tech اکانت کاربران را به اکانت X (توییتر) آنان متصل می‌کند و برایشان کانال خصوصی می‌سازد. هرچه این اکانت محبوب‌تر و محتوایش جذاب‌تر باشد، افراد بیشتری تمایل دارند در کانال عضو شوند یا شرز (سهام) آن را بخرند. درنتیجه، قیمت آن سهام به‌شدت افزایش خواهد یافت.
فرندتک نیز در ازای خریدوفروش سهام کاربران در پلتفرم خود، برای هر تراکنش ۱۰درصد کارمزد دریافت و سپس نیمی از آن را بین صاحبان اکانت تقسیم می‌کند؛ به‌همین‌دلیل، فرندتک توانسته است افراد مشهور زیادی را برای فعالیت در پلتفرم خود جذب کند.
فرندتک بر بستر لایه دوم Base که به کوین‌بیس تعلق دارد، توسعه یافته است و کاربران برای فعالیت در آن، باید کیف‌پولی مانند متامسک را به این پلتفرم متصل و با رمزارز اتریوم (ETH) سهام (شرز) کاربران دیگر را خریدوفروش کنند.
برخی از اینفلوئنسرها ادعا کرده‌اند که ازطریق پلتفرم فرندتک توانسته‌اند بیش از ۱۰ اتریوم درآمد کسب کنند. درحالحاضر، قیمت اتریوم ۱,۶۷۰ دلار است.
مشکل فرندتک Friend.tech کجاست؟
با همه این تفاسیر، در قلب پروژه فرندتک محصولی قرار دارد که باعث گمانه‌زنی‌های بسیاری شده است. علاوه‌براین، با اینکه تاکنون اینفلوئنسرهای دنیای رمزارز جذب فرندتک شده و توانسته‌اند درآمد کسب کنند، بعید است که اینفلوئنسرهای خارج از این دایره به ورود به فرندتک تمایلی داشته باشند.
برخی از منتقدان نیز بابت مشکلات اساسی پلتفرم فرندتک ابراز نگرانی کرده‌اند. همان‌طور‌که گفتیم، اپلیکیشن فرندتک در ابتدا از کاربر می‌خواهد که کیف‌پول اتریوم خود را به اکانت X (توییتر) متصل کند؛ اما در همین مرحله، دو مسئله اساسی مشاهده می‌شود:
- مسئله اول این است که بعضی از کاربران متوجه شده‌اند فرندتک دسترسی‌های زیادی به اکانت X آنان دارد؛ مانند امکان گذاشتن پست و بازنشر از طرف آنان.
- مسئله دوم نیز پس از افشاشدن اطلاعات کاربران فرندتک نظیر آدرس کیف‌پول کاربران در پلتفرم Base و حساب کاربری مرتبط با آنان در شبکه اجتماعی X خود را نشان داد؛ مسئله‌ای که احتمالاً بسیاری از کاربران نمی‌خواستند عمومی باشد.
برخی از کارشناسان نیز معتقدند که فرندتک طرح پانزی است. استدلال آنان این است که پروژه فرندتک محدودیت عرضه ندارد؛ اما قیمت سهام فقط باتوجه‌به تعداد دارندگانشان به‌صورت تصاعدی افزایش پیدا می‌کند و سریعاً به فومو (FOMO) در بازار منجر می‌شود. پس از رشد سریع این سهام نیز، وقتی کاربری حجم زیادی از آن را بفروشد، به همان سرعت سقوط می‌کند.
اعضای تیم فرندتک چه کسانی هستند؟
یکی از مسائلی که باعث گمانه‌زنی‌های بسیاری شده، تیم سازنده فرندتک است. تمام اعضای این تیم ناشناس هستند؛ البته با بررسی افرادی که پول زیادی روی این پروژه سرمایه‌گذاری کرده‌اند، می‌توان درباره اعضای تیم مدیریت فرندتک حدس‌هایی زد. برخی از افراد جامعه رمزارز درباره گذشته افراد ناشناس تیم فرندتک تحقیق کرده‌اند و نتایج مشکوکی یافته‌اند.
اعضای تیم فرندتک همان افرادی هستند که در گذشته پروژه Kosetto را راه‌اندازی کرده بودند. پروژه Kosetto اواخر سال ۲۰۲۲ معرفی شد و استکیرهای پوشیدنی NFT را ارائه می‌کرد.
تبلیغات این پروژه نیز دقیقاً مانند فرندتک بود و کاربران را تشویق می‌کرد که ریفرال کدهای خود را در شبکه‌های اجتماعی به‌اشتراک بگذارند تا در ازای آن صاحب NFT شوند و روی ایده بزرگ آنان برای آینده نیز سرمایه‌گذاری کنند.
سپس، در اوایل سال ۲۰۲۳ پروژه Kosetto بدون خبردادن به سرمایه‌گذاران متوقف شد. از ژانویه۲۰۲۳ (دی۱۴۰۱) نیز، اکانت پروژه Kosetto در شبکه‌های اجتماعی فعالیتی نکرده است.
دراین‌بین، نکته مهم آن است که تیم فرندتک برخلاف زمانی که Kosetto را راه‌اندازی کردند، توانسته‌اند حمایت مالی دریافت کنند. پروژه فرندتک در همان آغاز کار از شرکت رمزارزی VC Paradigm سرمایه جذب کرده که این موضوع تا حدی توانسته است خیال کاربران این پلتفرم را راحت کند.
ناگفته نماند که این آسودگی خیال چندان هم دائمی نیست؛ زیرا شرکت VC Paradigm پیش‌از‌این یکی از سرمایه‌گذاران صرافی FTX بوده است؛ صرافی‌ای که آبان۱۴۰۱ ورشکسته شد. مدیرعامل صرافی FTX، سم بنکمن‌فرید، نیز درحالحاضر به اتهام کلاه‌برداری و دست‌کاری بازار و پول‌شویی در زندان است. شرکت VC Paradigm نزدیک به ۲۷۸میلیون دلار در صرافی FTX سرمایه‌گذاری کرده بود که همه این مبلغ نابود شد.
مراقب کلاه‌برداران باشید
مانند هر پروژه رمزارزی دیگری که سریعاً محبوب می‌شود، برنامه‌های کلاه‌برداری زیادی نیز حول پروژه فرندتک شکل گرفته است. کلاه‌برداران از همان روزهای اول راه‌اندازی فرندتک دست به کار شده‌اند و با کمپین‌های فیشینگ سعی می‌کنند کاربران را فریب دهند؛ از‌جمله طرح ایردراپ جعلی که پس از ثبت‌نام کاربر، کیف‌پولش را تخلیه می‌کرد.
پس مراقب ایردراپ‌های جعلی فرندتک باشید و فقط ازطریق اکانت رسمی آن در شبکه‌های اجتماعی، ایردراپ این پروژه را دنبال کنید.
جمع‌بندی
فرندتک شبکه اجتماعی مبتنی‌بر بلاکچین است که توانسته در مدت‌زمان کوتاهی توجه بسیاری از کاربران رمزارز را به خود جلب کند. این پلتفرم روش منحصر‌به‌فردی ارائه کرده است تا کاربران بتوانند از فعالیت خود در شبکه‌های اجتماعی درآمد کسب کنند. شاید به‌همین‌دلیل، فرندتک در این مدت کوتاه توانسته است به ترند روز دنیای رمزارزها تبدیل شود.
پروژه فرندتک درکنار محبوبیتش، انتقادهای زیادی را متوجه خود می‌بیند. پانزی‌بودن، دسترسی‌های مشکوک، افشای اطلاعات کاربران و تیم ناشناس پشت پروژه و گذشته آنان از‌جمله مسائلی هستند که هنوز حل نشده‌اند.
درحالحاضر، نسخه بتای شبکه اجتماعی فرندتک راه‌اندازی شده است و اگر تا زمان انتشار نسخه نهایی آن مسائل مذکور همچنان حل‌نشده باقی بماند، بعید به‌نظر می‌رسد که فرندتک آینده‌ای داشته باشد.
