واش تریدینگ (Wash Trading) چیست؟ 

دست‌کاری در روند طبیعی معاملات یکی از اقدامات رایج در بازارهای مالی مختلف است. معمولاً تریدرهایی این اقدامات را انجام می‌دهند که سرمایه زیادی در اختیار دارند و می‌توانند روی کمّ‌و‌کیف معاملات بازار تأثیر بگذارند. دست‌کاری با هدف فریب‌دادن سایر معامله‌گران به‌منظور افزایش یا کاهش قیمت دارایی‌ها صورت می‌گیرد. یکی از روش‌های رایج دست‌کاری در معاملات واش تریدینگ (Wash Trading) یا شست و شوی معاملاتی است.

در این مقاله از بلاگ تترلند، توضیح می‌دهیم که واش تریدینگ (Wash Trading) چیست و درباره مفهوم تجارت شست و شوی ارز دیجیتال بیشتر بحث کنیم. 

واش تریدینگ چیست؟ 

واش تریدینگ (Wash Trading) یا شست و شوی معاملاتی در بازار ارزهای دیجیتال فرایندی است که طی آن برخی از معامله‌گران سعی می‌کنند تا دیگران را فریب دهند. برای این منظور سفارش‌های غیرواقعی یا جعلی را در دفترچه سفارش صرافی ثبت می‌کنند. 

به زبان ساده، دو یا چند حساب کاربری به‌صورت هماهنگ در یک صرافی سفارش‌های خرید و فروش را روی ارز دیجیتال خاصی ثبت می‌کنند. در ظاهر، معاملات بین آن‌ها انجام می‌شود؛ اما باید توجه کنید که هیچ‌گونه جابه‌جایی مالکیت ارزهای دیجیتال رخ نمی‌دهد؛ چراکه عملاً صاحب همه اکانت‌هایی که در معاملات شرکت می‌کنند، یک نفر یا یک شرکت است. 

تجارت شست و شوی ارز دیجیتال نوعی دست‌کاری در وضعیت نقدینگی طبیعی و واقعی موجود در بازار است. این اتفاق باعث می‌شود بسیاری از تریدرها در تحلیل خود دچار اشتباه شوند. نتیجه این اقدام، ایجاد نوسان کاذب در قیمت رمزارزها با هدف کسب سود است. 

واش تریدینگ چگونه کار میکند؟ 

واش تریدینگ، تنها مختص به بازار ارز دیجیتال نیست؛ بلکه در بازاری مانند فارکس یا حتی بعضاً بورس ایران نیز چنین اقداماتی مشاهده می‌شود. در عین حال باید توجه کنید که شست و شوی معاملاتی در بازار ارزهای دیجیتال خیلی بیشتر از سایر بازارهای مالی شایع است. 

دلیل این موضوع را باید در یک ویژگی ذاتی ارزهای دیجیتال جستجو کرد. رمزارزها نوسان‌های قیمت بسیار زیادی تجربه می‌کنند؛ نوسان‌های قیمتی‌ای که بعضاً در چند ثانیه تا چند ساعت رمزارز را دچار تغییر و تحولات عجیبی می‌کنند. 

این واقعیت باعث می‌شود تا فرصت مناسب در اختیار سوء‌استفاده کنندگان برای عملیاتی‌کردن تجارت شست و شوی ارز دیجیتال قرار بگیرد. تجربه نشان می‌دهد هرچه مارکت کپ و حجم معاملات روزانه ارز دیجیتالی کمتر باشد، احتمال پیاده‌سازی واش تریدینگ در آن افزایش پیدا می‌کند. 

مهم‌ترین نشانه واش تریدینگ در بازار رمزارزها، افزایش غیرعادی حجم معاملات است. اگر هیچ‌یک از داده‌های تحلیل تکنیکال و فاندامنتال و اخبار منتشر‌شده در بازار توجیه‌کننده افزایش ناگهانی قیمت رمزارز خاصی نیستند؛ باید به دست‌کاری معاملات به‌واسطه واش تریدرها حساس شوید.

آیا واش تریدینگ قانونی است؟ 

به نقل از Investopedia،‌ واش تریدینگ در قوانین بازارهای معاملاتی بسیاری از کشورها غیرقانونی است. ناگفته نماند که ماهیت غیرمتمرکز بازار کریپتوکارنسی عملاً محدودیت‌های زیادی را بر سر راه ممانعت از شست و شوی معاملاتی ایجاد می‌کند. بنابراین، باید توجه کنید که در‌حال‌حاضر، سازوکار قانونی کارآمد برای جلوگیری از واش تریدینگ در بازار ارز دیجیتال وجود ندارد. گاهی اوقات نیز، برخی از صرافی‌ها با مشاهده رفتار مشکوک برخی از اکانت‌ها، حساب کاربری سودجویان را مسدود‌ می‌کنند. 

چگونه تجارت شست و شوی ارز دیجیتال را شناسایی کنیم؟

شاید خواندن مطلب تا به اینجا ترس بزرگی در دل شما نشانده باشد. حتی ممکن است تصمیم گرفته باشید که از‌این‌پس دیگر دفترچه سفارش صرافی‌ها را برای معامله‌کردن زیر نظر نگیرید. سؤال اصلی این است که آیا واقعاً راهی برای تشخیص اسپوفینگ و جلوگیری از افتادن در دام آن وجود ندارد؟ 

همان‌طور‌که اشاره کردیم، واش تریدینگ را الزاماً یک نفر انجام نمی‌دهد؛ بلکه معمولاً یک تیم با همکاری هم یا حتی به‌ کمک ربات‌های اختصاصی سفارش‌های خود را روی قیمت خاص در صرافی ثبت می‌کنند. در این صورت، بدیهی است که صرافی‌ها از شناسایی کلاه‌برداران ناتوان خواهند بود. 

مهم‌ترین راه برای جلوگیری از افتادن در دام اسپوفینگ، توجه به یک نکته مهم است. آنچه در دفترچه سفارش صرافی مشاهده می‌کنید، باید از منظر تحلیل تکنیکال و بنیادی تأیید شود. برای مثال، ثبت سفارش‌ با حجم زیاد دقیقاً روی خط حمایت یا مقاومت بلند‌مدت ارز دیجیتال کاملاً طبیعی است. همچنین انتشار خبری مهم درباره ارز دیجیتال خاصی، می‌تواند به افزایش تقاضای خرید و فروش در بازار منجر شود. 

اگر به‌ هر دلیل گزاره‌های تحلیل تکنیکال و بنیادی افزایش شدید حجم معاملات را تأیید نکردند، باید دست به عصا حرکت کنید؛ چراکه ممکن است سودجویان دامی را برای شما و سایر معامله‌گران پهن کرده باشند. 

به‌عنوان توصیه کلی نیز، پیشنهاد می‌کنیم در معامله شت کوین‌ها و ارزهای دیجیتال با حجم معاملات و مارکت کپ اندک، نهایت احتیاط را به‌خرج دهید. بسیاری از کلاه‌برداری‌های واش تریدینگ روی این گروه از رمزارزها انجام می‌شوند. 

جمع‌بندی

در این مطلب، بررسی کردیم که واش تریدینگ چیست و چگونه اجرا می‌شود. قبل‌از پایان، باید به دو نکته مهم اشاره کنیم. اولین نکته لزوم استفاده از چند ابزار تحلیلی به‌صورت هم‌زمان برای تصمیم‌گیری درباره خرید و فروش ارزهای دیجیتال است. این کار کمک می‌کند تا درصد خطای تصمیم‌گیری شما کاهش یابد. دومین نکته اهمیت مدیریت احساسات و پرهیز از رفتارهای هیجانی است. خیلی از سودجویان روی به‌هم‌زدن تمرکز معامله‌گران از‌طریق ایجاد فضای هیجانی در بازار حساب ویژه‌ای باز می‌کنند.