شاید در ابتدای معرفی بیتکوین، کمتر کسی گمان میکرد که پرچمدار دنیای کریپتوکارنسی با وجود تمام تحولاتی که در عرصه مالی جهانی ایجاد کرد، با انتقادهای فعالان محیطزیست مواجه شود. در این مقاله، آینده استخراج بیتکوین و سایر رمزارزها در سایه نگرانیهای زیستمحیطی را بررسی خواهیم کرد و به این موضوع پرسش پاسخ خواهیم دادکه آیا تکنولوژی بلاکچین میتواند گامی برای جبران بردارد یا خیر؟
استخراج بیتکوین و صنعت ماینینگ و گرمایش زمین
برای بررسی بهتر این روند، بد نیست نگاهی کوتاه به سازوکار بیتکوین بیندازیم. بهزبان ساده، شبکه بیتکوین سیستم پرداخت دیجیتالی همتابههمتا (Peer-to-Peer Network) است. بلاکچین بیتکوین برای تأیید و پردازش تراکنشهای درون شبکه از مکانیزم اجماعی به نام مکانیزم اجماع اثبات کار (PoW) استفاده میکند.
سیستم اثبات کار براساس پردازشی که در فرایند استخراج (Mining) انجام میگیرد، بنا شده است. ماینرهای بیتکوین برای ایجاد بلاک جدید و پردازش تراکنشها، با یکدیگر رقابت میکنند و پس از حل معمایی رمزنگاریشده با سختافزارهای دراختیارشان، موفق میشوند بلاک جدید ایجاد کنند. آنان پاداش ایجاد بلاک را در قالب بیتکوین دریافت میکنند.
تا اینجا، همهچیز روی کاغذ بسیار ایدئال است. این سیستم امتحانش را پس داده و بسیاری از ماینرها را مجذوب خود کرده است. استخراج بیتکوین به فعالیتی پردرآمد تبدیل شده است و در سرتاسر جهان طرفداران خود را دارد. شرکتهای فروشنده دستگاههای استخراج بسیاری در این زمینه مشغول فعالیت هستند و روزبهروز به تعداد مزارع استخراج بیتکوین (Mining Farms) افزوده میشود.
دراینمیان، همانطورکه میدانید، جهان با مسئلهای به نام «گرمایش زمین» روبهروست؛ مسئلهای که توازن زیستمحیطی را بسیار زودتر از حد تصورات برهم زده است. تولید بیامان گازهای گلخانهای و استفاده از سوختهای فسیلی و تمرکز روی صنعتیشدن کشورها به هر قیمتی، باعث اخلال در نظم طبیعت شده است.
حال این سؤال مطرح میشود که چه ارتباطی بین استخراج رمزارزها و محیطزیست وجود دارد؟ آیا تکنولوژی بلاکچین بهعنوان پرچمدار در عرصه علم، در انجام رسالتش شکست خورده است؟
استخراج بیتکوین و مصرف انرژی
استخراج بیتکوین در مقیاس گسترده، مانند اتفاقی که هماکنون در حال وقوع است، انرژی الکتریکی زیادی میطلبد. باتوجهبه پراکندگی جمعیت ماینرها در جهان، این انرژی از سوزاندن سوختهای فسیلی تهیه میشود. بهغیر از معدود کشورهایی که قوانین سختگیرانهای درزمینه حفظ محیطزیست وضع کردهاند، در بسیاری از کشورهای دنیا همچنان قوانین و چهارچوب مشخصیی برای استخراج رمزارزها تعیین نشده است.
کشور چین که درحالحاضر استخراج بیتکوین را ممنوع کرده است، تا پیشازاین ممنوعیت بیشترین جمعیت ماینرها را ازآنِ خود کرده بود. بنابر تحقیق دانشگاه کمبریج، حدود ۶۵درصد از ماینرهای بیتکوین در چین مستقر بودند. همچنین بهگزارش BBC، استخراج بیتکوین معادل ۱۲۱ تراواتساعت انرژی الکتریکی در سال مصرف میکند. این میزان مصرف برابر با مصرف انرژی الکتریکی یک سال کشور آرژانتین است!
به چین بازگردیم. حدوداً ۵ ماه پیش بنا به دلایل سیاسی، دولت چین زیر فشار بانک جهانی استخراج بیتکوین را در این کشور ممنوع اعلام کرد. این دولت تقاضایی برای دریافت وام از بانک جهانی ارسال و این نهاد بینالمللی نیز شرط اعطای این وام را کاهش تولید آلایندههای فسیلی اعلام کرد. بنابراین، دولت چین سریعترین راه برای کاهش ناگهانی این آلایندهها را جز در ممنوعیت استخراج بیتکوین نیافت. این ممنوعیت باعث کاهش شدید مصرف انرژی الکتریکی و بهدنبال آن مصرف سوخت فسیلی کمتر در نیروگاه میشد.
آیا چنین اقدامی تأثیری بر روند کلی آلایندگی گذاشت؟
آیا این حقیقت که الگوریتم اثبات کار درمقایسهبا دیگر الگوریتمها مانند اثبات سهام (PoS) کارآمدی کمتری دارد و برای شرایط کنونی حاکم بر جهان حاکم مناسب نیست، انکارکردنی است؟
درحقیقت، چنین اقداماتی مانند مسکّنی موقتی عمل میکند. برای مثال، درباره دولت چین اقدام آنها نتیجه مثبتی در روند کلی تأثیر استخراج بیتکوین بر آلایندگی محیطزیست در پی نداشت. بهدنبال آن ماینرها، تنها محل جغرافیایی خود را تغییر دادند و پس از وقفهای کوتاه، فرایند استخراج را از سر گرفتند.
شایان ذکر است که برای توقف چنین روندی باید به تکنولوژی استفادهشده در بلاکچین بیتکوین رجوع کرد. بهنظر میرسد که بهینهسازی یا جایگزینی این رمزارز پرطرفدار، تنها راه چاره خواهد بود.
بازهم انتقاد
از دیگر انتقادهای اساسی وارده به استخراج بیتکوین، میزان زیاد زبالههای الکترونیکی است. سختافزارهایی که از آنها برای ماینینگ استفاده میشود، پس از مدتی کارآیی خود را از دست میدهند. برخلاف دیگر سختافزارهای کامپیوتری، از این قطعات نمیتوان مجدداً برای اهدافی دیگر استفاده کرد.
براساس دادههای Digiconomist، میزان تولید زبالههای الکترونیکی در هر تراکنش، ۲۶۸ گرم (معادل تقریباً دو گوشی آیفون ۱۲) است. این روند سالانه به تولید حدود ۸ تا ۱۲ تُن زباله الکترونیکی بلااستفاده منجر میشود.
رمزارزهایی بدون نیاز به استخراج
فراموش نکنید که رمزارزهای پاکی هم در اکوسیستم فعال هستند. این دسته از رمزارزها بهدلیل تکنولوژی پویای خود، کمترین اثر مخرب ممکن را بر محیطزیست میگذارند. بلاکچین این دسته از رمزارزها از مکانیزم اجماع اثبات سهام بهره میبرد.
سازوکار پروژههایی مانند EOS یا Cardano بهگونهای است که به فرایند استخراج نیازی ندارند. پردازش تراکنشها در این نوع از شبکه به مصرف انرژی زیادی احتیاج ندارد و با انرژی کامپیوتری معمولی میتوان اهداف شبکه را پیش برد.
راهکار تکنولوژی بلاکچین چیست؟
تکنولوژی بلاکچین بهعنوان تکنولوژی مادر اکوسیستم کریپتوکارنسی، در تمام عرصههای دیگر صنعتی خوش درخشیده است. نهادهایی هستند که قصد دارند با استفاده از این تکنولوژی برای جبران پیامدهای زیستمحیطی اقدامات لازم را انجام دهند.
یکی از این نهادها «بنیاد بلاکچین برای آبوهوا» (Bockchain for Climate) است. شعار اصلی این بنیاد تلاش برای اجرای معاهده پاریس بر بستر بلاک چین است. معاهده پاریس نشستی است که با حضور تعدادی از کشورهای با نفوذ دنیا با هدف کاهش آلایندههای زیستمحیطی و بهمنظور جلوگیری از افزایش دمای زمین به میزبانی شهر پاریس برگزار شد.
این بنیاد قصد دارد تا تمام فعالیتهای مثبت و منفی در راستای معاهده پاریس را روی پلتفرمی غیرمتمرکز ثبت کند تا در شفافیت کامل، گامهای مثبت برای کاهش آلودگیها مشخص شود. بهکارگیری تکنولوژی بلاکچین برای بهبود چنین وضعیتی قطعاً گامی مثبت خواهد بود. این تکنولوژی باعث تسریع در روند کمک به جلوگیری از تغییرات دمایی و اقلیمی خواهد شد.
جمعبندی
در دنیایی که از یک سو با تکنولوژی و از سوی دیگر با سیاست گره خورده است، پیشبینی آینده شاید دشوار نباشد. پرچمداران این روزهای دنیای رمزارزها بهواسطه حضور رقبای تازهنفس و ضعفهایشان، دیر یا زود از جمع مدعیان کنار خواهند رفت. بیشک در آیندهای که چندان دور نیست، این تکنولوژی پلتفرمها خواهد بود که حرف اول را در ارزشگذاری رمزارز میزند.
همراهان ارجمند تترلند، برای خرید فوری تتر و فروش فوری تتر، میتوانید ازطریق وبسایت تترلند اقدام کنید. از دیگر گزینههای پیش روی شما برای خرید فوری تتر و فروش فوری آن، اپلیکیشن تترلند است که آن را از کافهبازار و گوگل پلی و وبسایت تترلند میتواند دانلود کنید. ناگفته نماند که مطالعه دیگر مقالات بلاگ تترلند میتواند کمک شایانی به افزایش آگاهی شما درزمینه رمزارزها کند.