همه‌چیز درباره صرافی های غیر‌متمرکز (DEXs)

شاید تصور اینکه در صرافی‌ها هیچ‌کسی بر امور نظارت نکند، کمی سخت باشد؛ اما در دنیای امروزی هیچ‌چیز نشدنی نیست. صرافی غیرمتمرکز چنین ایده‌­ای را عملی کرده است.

در این مقاله از بلاگ تترلند، قصد داریم ابعاد مختلف صرافی های غیرمتمرکز (DEXs) را به‌­طور‌کامل بررسی کنیم. برای کسب اطلاعات بیشتر، پیشنهاد می‌­کنیم تا انتهای مقاله همراه ما باشید.

چه زمانی نیاز به صرافی غیرمتمرکز حس شد؟

مفهوم غیرمتمرکزبودن با بلاکچین عجین شده است و از ابتدا نیز رمز‌ارز­های مختلف برای تحقق این مفهوم پا به عرصه گذاشتند. به‌مرور‌زمان فقدان تمرکز در ارز­های دیجیتال جا افتاد و بخشی از آن محقق شد. باوجوداین، صرافی­‌هایی که چنین ارز­هایی را خرید‌و‌فروش می­‌کردند، نتوانستند به اصل نداشتن تمرکز وفادار باشند.

منتقدان با این ایده به میان آمدند که صرافی‌­ها نیز باید نهادی غیرمتمرکز باشند و از دل چنین تفکری صرافی ارز دیجیتالی متولد شد که هیچ نهادی آن را کنترل نمی‌­کند. ما این صرافی را جزو صرافی‌های غیرمتمرکز حساب می‌­کنیم و در‌ادامه مقاله، ویژگی‌­های آن را توضیح خواهیم داد.

صرافی غیرمتمرکز چیست؟

همان‌طور‌که در تعریف بالا گفتیم، صرافی غیرمتمرکز صرافی‌­ای است که هیچ نهاد مرکزی خاصی هدایت و کنترل آن را برعهده نداشته باشد. چنین صرافی‌­هایی برای تمامی کاربران در‌دسترس هستند. برای استفاده از آن‌ها نیازی نیست که اطلاعات هویتی خود را وارد صرافی کنید. تنها کاری که باید انجام دهید، اتصال کیف‌پول به صرافی است و تمام.

اطلاع از نحوه کار چنین صرافی­‌هایی مانند نگاه‌کردن به شیشه آشپزخانه رستورانی است که در آن آشپز­ها مشغول کار هستند. همین اندازه شفاف شما می‌­توانید کد­ها و نحوه عملکرد صرافی را زیرنظر بگیرید و از شکوه سیستمی منظم و دقیق و امن که هیچ ناظری ندارد، لذت ببرید.

صرافی‌ های غیرمتمرکز چگونه کار می­کنند؟

همان‌طور‌که احتمالاً حدس می‌­زنید، مشخصاً بستر کار این صرافی‌­ها بلاکچین است. صرافی‌­های غیرمتمرکز از قراردادهای هوشمند به‌جای ناظر استفاده می‌­کنند. قرارداد هوشمند نمی‌­تواند از مفاد خودش تخطی کند؛ به‌همین‌دلیل، مطمئن است.

همچنین، این صرافی به بازارساز خودکار مجهز است. این یعنی نقدینگی آن‌ها را وجوه کاربران صرافی تأمین می‌­کند. پس سرمایه لازم برای معاملات مختلف ازطریق استخرهای نقدینگی تأمین می‌­شود.

بعضی از صرافی های غیرمتمرکز دفتر سفارش را نیز به‌­کار می­گیرند تا معاملات اهرمی برای کاربران امکان‌­پذیر شود. فرقی نمی‌­کند که دفاتر داخل زنجیره یا خارج از آن نگه‌­داری شوند؛ چراکه هر دو حالت امکان‌­پذیر است.

تفاوت‌­های صرافی متمرکز با صرافی غیرمتمرکز در چیست؟

این دو صرافی تفاوت‌­های عمیق و بنیادینی با یکدیگر دارند. در صرافی متمرکز، کنترل دارایی با صرافی است؛ درحالی‌که در صرافی غیرمتمرکز کنترل دارایی با کاربران است؛ زیرا دارایی متعلق به آنان است. صرافی های غیرمتمرکز حریم خصوصی را به­‌طور کامل حفظ می‌­کنند و به‌­دلیل قرارداد­های هوشمند امن و نفوذناپذیر نیز هستند.

درحالی‌که صرافی متمرکز مدام در خطر حمله هکر­ها قرار دارد، به‌دلیل وجود نهاد مرکزی باید کاربران را احراز هویت کند. در صرافی­ غیرمتمرکز، بازارسازان بزرگ وجود ندارند؛ ازاین‌رو، نقدینگی در آن کمتر است. در چنین صرافی‌­هایی، برای فهرست‌شدن محدودیتی وجود ندارد. بنابراین، برخلاف صرافی متمرکز توکن‌­های زیادی می‌­توانند در آن فهرست و معامله شوند.

صرافی های غیرمتمرکز چه مزیت‌­هایی دارند؟

صرافی غیرمتمرکز را دکس (DEXs) نیز می‌­نامند. دکس مخفف Decentralised Exchanges و به‌معنای صرافی غیرمتمرکز است. دکس‌­ها مزایای بسیاری دارند. در‌ادامه مقاله، برخی از مزایای مهم این صرافی‌ها را برمی‌شماریم و درباره آن‌ها توضیحاتی ارائه می‌دهیم.

کنترل دارایی در دست کاربران است

در صرافی متمرکز، دارایی شما را نهاد متمرکز صرافی کنترل می‌کند؛ اما در صرافی غیرمتمرکز کنترل دارایی برعهده خودتان است.

ذخیره­سازی وجوه از طریق روشی است که در آن تمرکزی وجود ندارد. یعنی این کار یا توسط خود پلتفرم با قرارداد هوشمند انجام می­شود یا کاربران مستقیما در آن نقش دارند.

به احراز هویت نیازی نیست

همان‌طور‌که اشاره کردیم، برای استفاده از صرافی های غیرمتمرکز فقط به اتصال اینترنت نیاز است. این یعنی می‌توانید کیف‌پول دیجیتالی خود را به صرافی متصل و معاملات خود را شروع کنید. در چنین شرایطی، حریم خصوصی‌تان بهتر حفظ می‌­شود. با‌وجود‌این، صرافی‌­ها هنوز آی‌­پی شما را در‌اختیار دارند؛ پس سعی کنید با آی‌­پی ایران که آی‌­پی تحریمی محسوب می­‌شود، وارد آن‌ها نشوید.

صرافی های غیرمتمرکز متن‌باز هستند

کد­های سازوکار صرافی های غیرمتمرکز به‌­صورت عمومی در‌اختیار همگان قرار می‌­گیرد. هر‌کسی می‌­تواند کدهای صرافی‌های متن‌باز را بررسی کند تا از ساختار آن سر دربیاورد.

محدودیتی برای معامله وجود ندارد

در صرافی های غیرمتمرکز، برای معاملات سقف خاصی مشخص نشده است؛ ولی در صرافی‌­های متمرکز معمولاً بر‌اساس سطح کاربری محدودیت معامله مشخص می‌­شود.

امنیتشان به‌­واسطه قراردادهای هوشمند بیشتر است

احتمال نفوذ به این شبکه غیرمتمرکز بسیار کم است؛ چون حمله به شبکه‌ای که روی کامپیوتر­های بسیاری بنا شده، بسیار سخت است. درمقابل، در طول تاریخچه ارز دیجیتال حمله‌­های سنگینی را به صرافی­‌های متمرکز شاهد بوده‌­ایم.

صرافی‌­های غیرمتمرکز چه مشکلاتی دارند؟

هر پلتفرمی در‌کنار مزایایش، مشکلاتی هم دارد. تعداد صرافی‌­های غیرمتمرکز بسیار است و رفته‌­رفته به تعدادشان نیز افزوده خواهد شد.

با‌این‌حال، صرافی‌­های محبوب و پرکاربردی نیستند؛ به‌همین‌دلیل، حجم نقدینگی در آن‌ها اندک است و تصفیه‌حسابشان طول می‌­کشد. همچنین، ابزار­های پیشرفته ترید در آن‌ها وجود ندارد. ناگفته نماند که در این پلتفرم‌­ها شخصی با عنوان پشتیبان نیست؛ چراکه همه‌‌چیز را سیستم و قرارداد هوشمند جلو می‌­برد. شما تنها می‌­توانید از بخش سؤالات پر‌تکرار مشکل خود را حل کنید.

صرافی های غیرمتمرکز کاربران زیادی ندارند؛ اما باید به این موضوع نیز توجه کرد که مقیاس‌­پذیر نیستند. آن‌ها عملاً با افزایش تعداد کاربران شکست سنگینی می‌­خورند. افزون‌براین، کارمزد بیشتری برای معاملات از کاربران دریافت می‌­کنند.

جمع­‌بندی

صرافی های غیرمتمرکز نقطه عطف بزرگی در دنیای بلاکچین هستند. آن‌ها توانستند ثابت کنند که می‌­توان بدون تمرکز تمام کار­های یک صرافی را انجام داد.

با اینکه آن‌ها امروز با مشکلات ریز‌و‌درشتی دست‌و‌پنجه نرم می‌­کنند، هدفی درست و اصیل دارند که از قلب بلاکچین بیرون آمده است. به‌­نظر شما، صرافی های غیرمتمرکز می‌­توانند روزی صرافی‌­های متمرکز را از بازار رقابت حذف کنند؟