ماینر چیست و چگونه کار می‌کند؟؛ راهنمای کامل استخراج ارز دیجیتال ۲۰۲۵

ماینرها ابزارهای با قدرت پردازشی فراوان هستند که برای استخراج رمزارزها استفاده می‌شوند و با حل مسائل ریاضی پیچیده، تراکنش‌های بلاک‌چین را تأیید می‌کنند.

آیا تا‌به‌حال به این موضوع فکر کرده‌اید که بیت‌کوین و سایر ارزهای دیجیتال چگونه ایجاد می‌شوند؟ پشت‌پرده این دنیای رمزآلود دستگاه‌هایی قدرتمند و هوشمند به نام ماینر قرار دارند که با حل معادلات پیچیده، رمزارز استخراج می‌کنند و شبکه بلاک‌چین را ایمن نگه می‌دارند. اگر کنجکاوید بدانید که دقیقاً این دستگاه‌ها چگونه کار می‌کنند و چه نقشی در آینده اقتصاد دیجیتال برعهده دارند، تا پایان این مطلب از بلاگ تترلند با ما همراه باشید.

دستگاه ماینر چیست؟

دستگاه ماینر سخت‌افزاری تخصصی است که برای استخراج ارزهای دیجیتال مانند بیت‌کوین استفاده می‌شود. این دستگاه با حل معادلات پیچیده ریاضی، تراکنش‌های شبکه بلاک‌چین را تأیید و در ازای آن پاداش دریافت می‌کند.

فرایند استخراج نیازمند توان پردازشی فراوان و مصرف برق زیاد است؛ به همین دلیل، ماینرها معمولاً از تراشه‌های ASIC (مدارهای مجتمع با کاربرد خاص) استفاده می‌کنند که مخصوص این کار طراحی شده‌اند.

ماینرها نقش مهمی در تأمین امنیت شبکه بیت کوین ایفا می‌کنند. آنان با حل مسائل رمزنگاری‌شده، تراکنش‌ها را تأیید می‌کنند و مانع دوباره‌ خرج‌کردن (Double Spending) می‌شوند. ازاین‌رو، هرچه تعداد ماینرها بیشتر باشد، شبکه امن‌تر می‌شود؛ زیرا احتمال حمله یا تقلب در آن کاهش می‌یابد. 

در نهایت، افراد با استفاده از دستگاه ماینر علاوه‌بر کمک به پایداری شبکه، رمزارز دریافت می‌کنند که می‌توانند آن را در صرافی‌های معتبر برای خرید ارز دیجیتال بفروشند یا برای ذخیره‌سازی از کیف‌پول ارز دیجیتال استفاده کنند.

دستگاه ماینر چگونه کار می‌کند؟

شاید برای شما هم این سؤال پیش آمده باشد که ماینر چگونه کار می‌کند؟ در جواب باید گفت که این دستگاه برای استخراج رمزارزها از فرایند محاسباتی پیچیده‌ای استفاده می‌کند که به آن الگوریتم اثبات کار (Proof of Work - PoW) گفته می‌شود. 

در این روش، ماینرها باید معادلات ریاضی بسیار دشواری را حل کنند تا بلاک جدیدی را به شبکه‌ بلاک‌چین بتوانند اضافه کنند. این فرایند به توان پردازشی بسیار زیادی نیاز دارد؛ به همین دلیل، از دستگاه‌های ASIC استفاده می‌کنند که برای این کار طراحی شده‌اند.

 مراحل کار دستگاه ماینر

برای کار با دستگاه ماینر مراحل زیر را به‌ترتیب دنبال کنید:

• دریافت تراکنش‌ها: ماینرها تراکنش‌های ارسال‌شده در شبکه بیت‌کوین را دریافت و آن‌ها را در یک بلاک جمع‌آوری می‌کنند.
• حل معادلات رمزنگاری‌شده: دستگاه ماینر با استفاده از توان پردازشی خود، یک عدد هش را پیدا می‌کند که مطابق با شرایط تعیین‌شده در سختی شبکه بیت‌کوین باشد. این عدد باید از مقدار مشخصی کمتر باشد تا بلاک معتبر شناخته شود.
• تأیید و اضافه‌شدن به بلاک‌چین: درصورتی‌که ماینر موفق شود زودتر از دیگران عدد هش مناسب را بیابد، آن بلاک به بلاک‌چین اضافه می‌شود و تراکنش‌های داخل آن تأیید می‌شوند.
• دریافت پاداش: ماینری که بلاک را تأیید کرده است، مقدار مشخصی بیت‌کوین به‌عنوان پاداش دریافت می‌کند. این پاداش در هر هاوینگ بیت کوین کاهش می‌یابد.

کدام ارزها را با ماینر می‌توان استخراج‌ کرد؟

دستگاه‌های ماینر برای استخراج رمزارزهایی طراحی شده‌اند که از الگوریتم اثبات کار (PoW) استفاده می‌کنند. هر دستگاه ماینر بسته به نوع و الگوریتم پردازشی خود، فقط می‌تواند ارزهای خاصی را استخراج کند. در ادامه، برخی از رمزارزهای مهمی را معرفی کدره‌ایم که با ماینر استخراج‌کردنی هستند.

• بیت‌کوین (BTC): محبوب‌ترین رمزارز بازار کریپتو با الگوریتم SHA-256 استخراج می‌شود و فقط با دستگاه‌های ASIC به‌صرفه است.
• لایت‌کوین (LTC): آلت‌کوینی معروف با الگوریتم Scrypt است که با GPU و برخی ماینرهای ASIC امکان استخراجش وجود دارد.
• اتریوم کلاسیک (ETC): پس‌از تغییر اتریوم به PoS، اتریوم کلاسیک با الگوریتم Etchash همچنان با GPU یا ASIC خاص استخراج‌کردنی است.
• مونرو (XMR): رمزارزی حریم‌محور با الگوریتم RandomX است که استخراجش فقط با CPU و GPU امکان‌پذیر است، نه با ASIC.
• زی‌کش (ZEC): رمزارزی با تمرکز بر حریم خصوصی است که از الگوریتم Equihash استفاده می‌کند و با GPU و برخی ASICها استخراج می‌شود.

تجهیزات مورد نیاز برای شروع ماینینگ

برای شروع فعالیت ماینینگ رمزارز، به تجهیزات خاصی نیاز است. این تجهیزات بسته به نوع ارز مدنظر و روش استخراج، ممکن است متفاوت باشند. در ادامه، اصلی‌ترین تجهیزات مورد نیاز برای ماینینگ را بررسی می‌کنیم.

۱. دستگاه ماینر (ASIC یا GPU)

 مهم‌ترین ابزار استخراج رمزارز، دستگاه ماینر است که می‌تواند یکی از دو نوع زیر باشد:

• ماینرهای ASIC (مدارهای مجتمع ویژه کاربرد): این دستگاه‌ها برای استخراج ارزهای مبتنی‌بر الگوریتم‌های خاصی مانند SHA-256 (بیت کوین) یا Scrypt (لایت کوین) ساخته شده‌اند. مدل‌های معروف ماینرهای ASIC شامل Antminer S19 و Whatsminer M30S هستند.
•  ریگ‌های ماینینگ GPU: این سیستم‌ها شامل چندین کارت گرافیک قدرتمند هستند که برای استخراج ارزهایی مانند اتریوم کلاسیک (ETC) و زی‌کش (ZEC) استفاده می‌شوند.

۲. منبع تغذیه (Power Supply Unit - PSU)

ماینرها برق زیادی مصرف می‌کنند؛ بنابراین، منبع تغذیه قدرتمند و پایدار برای جلوگیری از آسیب به تجهیزات ضروری است. انتخاب منبع تغذیه باید متناسب با توان مصرفی ماینر باشد. هر ماینر بسته به مدل و توان پردازشی‌اش برق متفاوتی مصرف می‌کند.

۳. اینترنت پایدار و مودم قوی

برای ارتباط مداوم با شبکه بلاک‌چین و استخرهای استخراج، اتصال اینترنت پایدار و بدون قطعی نیاز است. بهتر است از اینترنت کابلی (Ethernet) استفاده شود تا از تأخیر و قطع‌شدن‌های ناگهانی جلوگیری شود.

۴. سیستم خنک‌کننده و تهویه مناسب

 ماینرها هنگام کار حرارت زیادی تولید می‌کنند که ممکن است به تجهیزات آسیب برساند. برای جلوگیری از افزایش دما، رعایت نکات زیر را توصیه می‌کنیم:

• فن‌های قوی و خنک‌کننده‌های صنعتی برای تخلیه گرما
•  استفاده از هواکش‌های قدرتمند برای تهویه محل استخراج
•  قراردادن ماینرها در مکان‌هایی با تهویه طبیعی مناسب

۵. استخر استخراج (Mining Pool)

ماینینگ به‌صورت انفرادی بسیار سخت و کم‌سود است؛ به همین دلیل، بیشتر ماینرها به استخرهای استخراج (Mining Pool) متصل می‌شوند تا قدرت پردازشی خود را با دیگران به اشتراک بگذارند و بخت دریافت پاداش افزایش یابد. برخی از استخرهای معتبر عبارت‌اند از:

• Slush Pool
•  F2Pool
•  Antpool

۶. کیف‌پول ارز دیجیتال

پس‌از استخراج، رمزارزها باید در کیف‌پولی ایمن نگه‌داری شوند. انتخاب کیف‌پول به نوع ارز بستگی دارد و می‌توان از کیف‌پول‌های سخت‌افزاری یا کیف‌پول‌های نرم‌افزاری استفاده کرد. برای انتخاب بهترین کیف پول ارز دیجیتال، باید به امنیت و کاربری آسان و پشتیبانی از ارزهای مدنظر توجه کرد.

انواع دستگاه‌های ماینر و ویژگی‌های آن‌ها

دستگاه‌های ماینر براساس نوع پردازش و الگوریتم استخراج و توان پردازشی به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند. انتخاب دستگاه مناسب تأثیر مستقیمی بر میزان سودآوری و بازگشت سرمایه می‌گذارد. در این بخش، انواع دستگاه ماینر و ویژگی‌های مهم آن‌ها را بررسی می‌کنیم.

۱. ماینرهای ASIC (مدارهای مجتمع ویژه کاربرد)

ماینرهای ASIC (مخفف Application-Specific Integrated Circuit) دستگاه‌هایی هستند که به‌طور اختصاصی برای استخراج الگوریتمی خاص طراحی شده‌اند. این ماینرها بیشترین کارایی و قدرت پردازش را دارند؛ اما فقط برای ارزهای خاصی مانند بیت‌کوین کاربردی هستند.

ویژگی‌های ماینرهای ASIC

• قدرت پردازش فراوان: توان هش این دستگاه‌ها از چند تراهش‌بر‌ثانیه (TH/s) تا صدها تراهش‌برثانیه متغیر است.
• مصرف انرژی زیاد: برای کارکرد به برق بسیاری نیاز دارند.
• کاهش عمر مفید: به‌دلیل گرمای زیاد و استفاده مداوم، طول عمر مفید آن‌ها محدود است.
• قابلیت استخراج محدود: فقط برای ارزهای خاصی مانند بیت‌کوین و بیت‌کوین‌کش کاربرد دارند.

نمونه‌های معروف

• Antminer S19 Pro: ساخت شرکت Bitmain با توان ۱۱۰ تراهش‌بر‌ثانیه 
• Whatsminer M30S++: ساخت شرکت MicroBT با توان ۱۱۲ تراهش‌بر‌ثانیه 
• AvalonMiner 1246: ساخت شرکت Canaan با توان ۹۰ تراهش‌بر‌ثانیه 

۲. ماینرهای GPU (ریگ‌های کارت گرافیک)

این نوع ماینرها شامل مجموعه‌ای از کارت‌های گرافیک (GPU) هستند که هم‌زمان برای استخراج رمزارزها استفاده می‌شوند. ریگ‌های GPU گزینه‌ای مناسب به‌منظور ماین ارزهای استخراج‌کردنی با کارت گرافیک مانند اتریوم کلاسیک (ETC) و ریون‌کوین (RVN) و زی‌کش (ZEC) هستند.

ویژگی‌های ماینرهای GPU

• انعطاف‌پذیری چشمگیر: قابلیت استخراج ارزهای مختلف را دارند.
• مصرف برق متوسط: در مقایسه با ماینرهای ASIC برق کمتری مصرف می‌کنند.
• قیمت مناسب‌تر: هزینه راه‌اندازی کمتر از ASIC است؛ اما بازدهی کمتری دارند.
• بازار دست‌دوم فعال: امکان فروش مجدد کارت‌های گرافیک در بازارهای دیگر وجود دارد.

نمونه‌های معروف

• GeForce RTX 3090 انویدیا
• Radeon RX 6800 XT ای‌ام‌دی
• RTX 3080 Ti انویدیا

۳. ماینرهای FPGA (مدارهای مجتمع با قابلیت برنامه‌ریزی)

ماینرهای FPGA (مخفف Field-Programmable Gate Array) از تراشه‌های برنامه‌پذیر استفاده می‌کنند و برای استخراج ارزهای مختلف می‌توانند تنظیم شوند. این دستگاه‌ها برق کمتری از ASIC مصرف می‌کنند؛ اما همچنان قدرت پردازش فراوانی ارائه می‌دهند.

ویژگی‌های ماینرهای FPGA

• قابلیت برنامه‌ریزی برای الگوریتم‌های مختلف
• مصرف برق کمتر از ASIC
• قدرت پردازشی بیشتر از GPU
• هزینه اولیه زیاد و نیاز به تخصص برای تنظیمات

نمونه‌های معروف

• BittWare CVP-13
• Xilinx VU9P

۴. ماینرهای CPU (پردازنده مرکزی)

این روش که در اوایل ظهور بیت‌کوین استفاده می‌شد، امروزه به‌دلیل قدرت پردازش کمتر و سختی شبکه بیشتر، دیگر کاربردی ندارد. بااین‌حال، برخی رمزارزها مانند مونرو (XMR) را همچنان می‌توان با با CPU استخراج کرد.

ویژگی‌های ماینرهای CPU

• مناسب برای ارزهای مقاوم در برابر ASIC مانند مونرو
• مصرف برق کمتر
• بازدهی کم در مقایسه با سایر روش‌ها

نمونه‌های معروف

• AMD Ryzen 9 5950X
• Intel Core i9-12900K

به‌طور کلی، برای انتخاب بهترین ماینر بیت‌کوین باید به نحوه کار با دستگاه ماینر و میزان مصرف برق و بازدهی آن توجه کرد. همچنین، اطلاع از قیمت لحظه‌ای بیت‌کوین و بررسی هاوینگ آن می‌تواند در تصمیم‌گیری برای ورود به بازار استخراج کمک کند.

تفاوت ماینر و نود چیست؟

در دنیای رمزارزها، اصطلاحات ماینر (Miner) و نود (Node) اغلب به‌صورت مترادف استفاده می‌شوند؛ اما درواقع این دو نقش متفاوتی در شبکه بلاک‌چین برعهده دارند. هر دو برای حفظ امنیت و پایداری شبکه حیاتی هستند؛ اما عملکرد و وظایف آن‌ها کاملاً متفاوت است. در این بخش، تفاوت‌های اصلی بین ماینرها و نودها را بررسی خواهیم کرد.

نود چیست و چه وظایفی دارد؟

نود (Node) یا گره به هر دستگاهی گفته می‌شود که در شبکه بلاک‌چین شرکت و نسخه‌ای از دفترکل توزیع‌شده را ذخیره و مدیریت می‌کند. برخلاف دستگاه ماینر، نودها الزاماً استخراج‌کننده نیستند؛ بلکه وظیفه اصلی آن‌ها تأیید تراکنش‌ها و حفظ یکپارچگی داده‌ها در بلاک‌چین است.

ویژگی‌های نود

• ذخیره و نگه‌داری از کل تاریخچه بلاک‌چین
• تأیید صحت تراکنش‌ها بدون نیاز به حل معادلات پیچیده
• مشارکت در حفظ امنیت و غیرمتمرکز بودن شبکه
• نیازنداشتن به سخت‌افزارهای قدرتمند مانند ماینرها

مثال: کیف‌پول‌های دیجیتال مانند کیف‌پول ارز دیجیتال که به شبکه متصل هستند، می‌توانند به‌عنوان نود سبک (Light Node) عمل و تراکنش‌های شبکه را تأیید کنند.

ماینر	نود	ویژگی
استخراج و پردازش تراکنش‌ها	ذخیره و تأیید تراکنش‌ها	نقش اصلی
بله (ASIC یا GPU)	خیر (کامپیوتر معمولی کافی است)	نیاز به سخت‌افزار قوی
بله، ازطریق پاداش استخراج (مانند بیت‌کوین)	خیر، پاداش مالی مستقیم ندارد	پاداش دریافت می‌کند؟
بله، ازطریق حل معادلات و تأیید بلاک‌ها	بله، ازطریق بررسی و تأیید تراکنش‌ها	کمک به امنیت شبکه؟
زیاد	کم	مصرف انرژی

تفاوت ریگ ماینینگ با دستگاه ماینر چیست؟

در فرایند استخراج رمزارزها، دو روش اصلی برای ماینینگ وجود دارد: استفاده از دستگاه ماینر (ASIC) و ریگ ماینینگ (Rig Mining). هرکدام از این روش‌ها ویژگی‌ها و مزایا و معایب خاص خود را دارند و برای اهداف متفاوتی به کار گرفته می‌شوند. ریگ ماینینگ مجموعه‌ای از کارت‌های گرافیک (GPU) است که به سیستم کامپیوتری واحد متصل و برای استخراج رمزارزها استفاده می‌شود.

ریگ ماینینگ به‌دلیل انعطاف‌پذیری درخورتوجه بیشتر برای استخراج کوین‌هایی مانند اتریوم استفاده می‌شود. در مقابل، دستگاه‌های ASIC به‌طور خاص برای استخراج رمزارزی خاص طراحی شده‌اند و از قدرت پردازشی بسیار بیشتری برخوردارند؛ اما قابلیت ارتقا یا تغییر الگوریتم را ندارند. بنابراین، انتخاب بین این دو روش به عواملی مانند نوع رمزارز، بودجه، مصرف برق و اهداف فردی بستگی دارد.

فارم ماینینگ چیست؟

فارم ماینینگ (Mining Farm) به مجموعه‌ای از دستگاه‌های استخراج رمزارز گفته می‌شود که در مکانی مشخص و با تجهیزات حرفه‌ای و در مقیاس وسیع برای استخراج رمزارزها به کار گرفته می‌شوند. معمولاً شرکت‌های بزرگ یا سرمایه‌گذاران حرفه‌ای فارم‌ها را راه‌اندازی و به‌دلیل مقیاس وسیع، هزینه‌های عملیاتی و بهره‌وری انرژی را بهینه می‌کنند.

استخراج رمزارزها معمولاً با استفاده از دستگاه ماینر انجام می‌شود؛ اما روش‌هایی برای ماینینگ بدون ماینر نیز وجود دارد. در این بخش، گزینه‌های جایگزین برای استخراج رمزارز را بررسی می‌کنیم.

۱. استخراج با کارت گرافیک (GPU Mining)

برخی رمزارزها مانند اتریوم کلاسیک (ETC) و ریون‌کوین (RVN) با کارت گرافیک (GPU) استخراج می‌شوند. برای این کار به کامپیوتری قدرتمند با کارت گرافیک قوی نیاز دارید. استخراج با کارت گرافیک هزینه برق کمتری از ماینر دارد؛ اما همچنان به سخت‌افزار مناسب نیازمند است.

•  مزایا: مناسب برای افرادی که به خرید دستگاه ماینر علاقه ندارند
•  معایب: سختی استخراج زیاد و نیاز به کارت گرافیک گران‌قیمت

۲. استخراج ابری (Cloud Mining)

در ماینینگ ابری، قدرت پردازشی یکی از شرکت‌ها را اجاره می‌کنید و به داشتن دستگاه ماینر نیازی ندارید. شرکت‌های ارائه‌دهنده مزرعه‌های ماینینگ دارند و در ازای پرداخت هزینه، درآمد ماینینگ را به شما می‌دهند. برخی از پلتفرم‌های مشهور در این زمینه عبارت‌اند از Genesis Mining و NiceHash و Hashflar.

•  مزایا: بی‌نیاز از خرید دستگاه و پرداخت هزینه برق
•  معایب: احتمال کلاه‌برداری در برخی سایت‌های نامعتبر

۳. استیکینگ (Staking) به‌جای ماینینگ

برخی از رمزارزها مانند اتریوم (ETH) و کاردانو (ADA) و پولکادات (DOT) از روش اثبات سهام (PoS) به‌جای ماینینگ استفاده می‌کنند. در این روش، به‌جای خرید ماینر مقداری از رمزارز را نگه‌داری و قفل می‌کنید تا تأمین شبکه را امنیت و پاداش دریافت کنید. استیکینگ گزینه‌ای کم‌هزینه و بدون نیاز به سخت‌افزار خاص برای کسب درآمد از رمزارز است.

• مزایا: مصرف برق کم و نیازنداشتن به خرید تجهیزات
•  معایب: نیاز به سرمایه اولیه برای خرید ارز دیجیتال

استخراج با گوشی موبایل (Mobile Mining)

برخی اپلیکیشن‌ها مانند Pi Network و Electroneum ادعا می‌کنند که امکان استخراج ازطریق گوشی را فراهم می‌کنند؛ اما در‌واقع، این روش‌ها معمولاً شبیه سیستم‌های توزیع پاداش هستند و استخراج واقعی محسوب نمی‌شوند.

•  مزایا: بدون نیاز به سخت‌افزار قوی
•  معایب: درآمد بسیار اندک و احتمال کلاهبرداری

جمع‌بندی

ماینرها فقط ابزارهایی برای کسب درآمد نیستند؛ بلکه ستون فقرات امنیت و پایداری دنیای رمزارزها به شمار می‌آیند. چه به‌دنبال راه‌اندازی فارم ماینینگ باشید، چه فقط بخواهید بدانید دستگاه ماینر چیست، شناخت کامل این فناوری می‌تواند دید بهتری از اقتصاد غیرمتمرکز آینده به شما بدهد. آینده متعلق به کسانی است که آن را استخراج می‌کنند!