استیکینگ ارز دیجیتال ساده‌ترین راه برای کسب درآمد در بازار کریپتوکارنسی یا سرابی که تنها موجب از‌دست‌رفتن وقت و سرمایه سپرده‌گذاران رمز‌ارزها می‌شود. اگر هولدر هستید و به‌دنبال راهی بدون استرس برای کسب درآمد غیر‌فعال یا پسیو (Passive Income) می‌گردید، پیشنهاد می‌کنیم تا پایان این مطلب از بلاگ تترلند با ما همراه باشید؛ چراکه قصد داریم به پرسش «استیکینگ ارز دیجیتال چیست؟» پاسخ دهیم.
استیکینگ ارز دیجیتال (Crypto Staking) چیست؟
بگذارید آشنایی با استیکینگ را از این‌جا شروع کنیم که به‌منظور اداره غیرمتمرکز شبکه‌های بلاکچین، به مکانیزمی برای تأیید تراکنش‌ها و تأمین امنیت نیاز است. اولین و معروف‌ترین مکانیزم اجماع الگوریتم اثبات کار (PoW-proof of work) است که در شبکه بیت‌کوین هم از آن استفاده می‌شود. پیاده‌سازی این الگوریتم مشکلاتی مانند نیاز به تهیه دستگاه‌های ماینینگ گران‌قیمت و مصرف انرژی برق بسیار زیاد و از همه مهم‌تر مقیاس‌پذیری شبکه‌ها را ایجاد می‌کند.
مکانیزم اجماع دیگری که برای حل این مشکلات ابداع شد، الگوریتم اثبات سهام (PoS-proof of stake) بود. استیکینگ هم دقیقاً به فرایند استفاده از این الگوریتم گفته می‌شود. در‌حال‌حاضر، بسیاری از شبکه‌های بلاکچین معروف مانند اتریوم، سولانا، پولکادات، کاردانو و ترون از این الگوریتم برای تأیید تراکنش‌ها در شبکه خود استفاده می‌کنند.
برای اجرای مکانیزم اجماع PoS، نودهای اعتبارسنج (Validator) جایگزین دستگاه‌های استخراج می‌شوند. هر‌یک از اعتبار‌سنج‌ها بسته به نوع شبکه، باید تعداد مشخصی از ارز بومی شبکه بلاکچین مدنظر را سپردهگذاری کنند؛ بدین‌صورت که کوین‌های سپرده‌گذاری‌شده در شبکه قفل می‌شوند. به این فرایند اصطلاحاً استیکینگ ارز دیجیتال گفته می‌شود.
استیکینگ ارز دیجیتال دقیقاً چگونه انجام می‌شود؟
ولیدیتورها پس از استیکینگ ارز دیجیتال در شبکه، اجازه دارند تا در فرایند اعتبارسنجی تراکنش‌ها مشارکت کنند. هر شبکه بلاکچین مکانیزم اجرایی خاص خود را دارد. به‌عنوان مثال، در شبکه اتریوم به‌عنوان اعتبارسنج باید حداقل ۳۲ کوین اتر (ETH) در شبکه سپردهگذاری کنید. حال شاید این سؤال را مطرح کنید که انگیزه ولیدیتورها از مشارکت در فرایند استیکینگ ارز دیجیتال چیست؟ در جواب باید بگوییم که معمولاً تعداد خاصی از کوین‌های بومی شبکه برای پرداخت پاداش اعتبارسنجی به ولیدیتورها تعلق می‌گیرد. این همان جایی است که استیکنیگ به‌عنوان روشی برای کسب سود در نظر گرفته می‌شود.
معمولاً هیچ محدودیتی برای تعداد ولیدیتورها در شبکه‌های بلاکچینی وجود ندارد و هرچه تعداد کوین‌های استیک‌شده بیشتر باشد، بخت شما برای موفقیت در اعتبارسنجی افزایش می‌یابد. این ویژگی باعث شده است تا مفهومی به نام استخر استیکینگ (Staking Pool) ایجاد شود.
در این حالت، گروهی از افراد برای افزایش بخت موفقیتشان در اعتبارسنجی، کوین‌های خود را یک‌جا جمع می‌کنند. سپس استخر استیکینگ به‌نمایندگی از همه، رمز‌ارزها را در شبکه‌ای سپردهگذاری و نهایتاً پاداش اعتبارسنجی را نیز بنابر سهم افراد در استخر بینشان توزیع می‌کند. نرخ پاداش‌های استیکینگ ارزهای دیجیتال هم بسته به تعداد کوین‌های سپرده‌گذاری‌شده ولیدیتورها متغیر است.
استیک ارز دیجیتال به روش اثبات سهام نیابتی
اثبات سهام شاید تا حدی با ویژگی تمرکززدایی بلاکچین در تعارض باشد؛ چراکه در این صورت هرکس سرمایه بیشتری داشته باشد، عملاً می‌تواند با سپردهگذاری کوین‌های بیشتر، کنترل شبکه را به‌دست بگیرد. برای رفع چنین مشکلی، راه‌های مختلفی تجربه شده که یکی از آن‌ها «الگوریتم اثبات سهام نیابتی» است.
اجازه دهید که با ذکر مثالی این الگوریتم را برایتان شرح دهیم. در شبکه ترون (Tron)، از الگوریتم اجماع اثبات سهام واگذار‌شده یا نیابتی (DPoS) استفاده می‌شود. در این شبکه، ۲۷ ولیدیتور مجازند تا در شبکه فعالیت کنند. این افراد هر ۶ ساعت یک بار از‌طریق رأی‌گیری در شبکه ترون از بین داوطلبان انتخاب می‌شوند.
هرکسی که کوین ترون (TRX) در شبکه استیک کرده باشد، اجازه دارد تا در رأی‌گیری شرکت کند. بدین‌ترتیب، افراد با رأی‌دادن به‌نوعی قدرت استیکینگ خود را در‌اختیار نودهای اعتبارسنجی قرار می‌دهند.
ولیدیتورهای انتخاب‌شده به‌مدت ۶ ساعت در فرایند اعتبارسنجی تراکنش‌ها شرکت می‌کنند و به‌ازای اضافه‌شدن هر بلوک به شبکه ترون، ۳۲ کوین TRX به آن‌ها تعلق می‌گیرد. ولیدیتورها نیز باید سهمی از پاداش خود را به رأی‌دهندگان اختصاص دهند. طبیعی است که هرچه سهم پرداختی بیشتر باشد، در رأی‌گیری‌های بعدی بخت ولیدیتور برای انتخاب‌شدن افزایش می‌یابد.
ساده‌ترین راه برای کسب درآمد از استیک ارز دیجیتال
با‌توجه‌به نکات بیان‌شده در‌زمینه استخر استیکینگ و مکانیزم‌های اجماع بهبود‌یافته مانند DPoS، خیلی از افراد ترجیح می‌دهند که به‌صورت غیرمستقیم در فرایند استیکینگ ارز دیجیتال مشارکت کنند؛ چراکه به‌عنوان ولیدیتور، کیف‌پول شما باید تمام‌وقت در شبکه فعال باشد. اگر به هر دلیل ولیدیتور وظیفه خود را در شبکه به‌درستی انجام ندهد، با جریمه‌های سنگینی مانند ضبط کوین‌های استیک‌شده مواجه می‌شود.
درضمن، خیلی از شبکه‌ها حداقل تعداد کوین برای مشارکت در استیکینگ در نظر گرفته‌اند که پرداخت آن از عهده بسیاری از افراد خارج است. برای نمونه، در زمان نگارش این مطلب قیمت اتریوم ۱,۸۸۴ دلار است. این یعنی هر ولیدیتور در شبکه اتریوم باید ۳۲ کوین اتر با ارزش بیش از ۵۹,۰۰۰ دلار استیک کند.
مشکلات گفته‌شده باعث می‌شود تا بسیاری از افراد سرمایه‌شان را در‌اختیار پلتفرم‌های استیکینگ قرار دهند. این پلتفرمها نیز با تجمیع سرمایه‌های جمع‌آوری‌شده به‌عنوان ولیدیتور در شبکه‌های بلاکچینی فعالیت و سپس پاداش دریافتی را بین سرمایه‌گذاران تقسیم می‌کنند.
مزایا و معایب استیکینگ ارز دیجیتال
کسب درآمد از استیک ارز دیجیتال ایده‌ای مناسب برای آن دسته از افرادی است که به‌عنوان هولدر در بازار ارزهای دیجیتال فعالیت می‌کنند. فرض کنید تعدادی اتر (ETH) خریده‌اید و قصد دارید برای مدت یک سال آن‌ها را نگه دارید. در حالت عادی، سرمایه را در کیف‌پول خود می‌توانید ذخیره کنید؛ اما استیکینگ ارز دیجیتال راه دیگری است که پیش روی شما قرار دارد. در این حالت، با سپردهگذاری دارایی‌هایتان و بدون انجام کار خاصی، می‌توانید سود نیز دریافت کنید.
گفتنی است که کسب سود از استیک ارز دیجیتال، تنها یک روی سکه است. همان‌طور‌که اشاره کردیم، در مدت استیکینگ ارز دیجیتال، دارایی شما قفل می‌شود و دردسترس قرار ندارد. نکته مهم دیگر اینکه نوسان‌های شدید قیمت ویژگی ذاتی رمزارزهاست؛ بنابراین، این احتمال وجود دارد که هنگام استیک ارز دیجیتال، ارزش آن به‌شدت افت پیدا کند. این مهم‌ترین ریسک استیکینگ است که باید آن را مدنظر قرار دهید.
دراین‌میان، به مشکلات دیگری نیز می‌توان اشاره کرد. متأسفانه برخی از پلتفرمها و استخر‌های استیکینگ کلاه‌بردار از آب در‌می‌آیند؛ حتی ممکن است که وظیفه خود به‌عنوان ولیدیتور را نیز به‌درستی انجام ندهند و در‌نتیجه، سرمایه شما به‌خطر بیفتد. همچنین، احتمال هک‌شدن استخرها و پلتفرم‌های استیکینگ ارز دیجیتال همواره وجود دارد. این موضوع اهمیت انتخاب پلتفرم مناسب و مطمئن برای کسب درآمد از استیک ارز دیجیتال را بیشتر می‌کند.
بهترین ارزهای دیجیتال برای استیکینگ در سال ۲۰۲۳
بازه‌های زمانی استیکینگ ارزهای دیجیتال متنوع است؛ اما نرخ سود استیکینگ ارز دیجیتال معمولاً به‌صورت درصد سود سالانه (APY-Annual Percentage Yield) مطرح می‌شود. بسیاری از شبکه‌ها بازه‌های زمانی بین ۷ تا ۱۲۰ روز را برای این منظور در نظر می‌گیرند؛ البته این موضوع به پلتفرم‌های استیکینگ نیز بستگی دارد. به‌عنوان مثال، برخی از استخرها هستند که پلن‌های مختلفی را پیش روی شما قرار می‌دهند؛ به‌طوری‌که در ازای استیکینگ بدون قفل‌شدن سرمایه، نرخ سود کمتری را در‌مقایسه‌با استیک ارز دیجیتال به‌همراه قفل‌شدن آن می‌توانید دریافت کنید.
بهترین ارزهای دیجیتال برای استیکینگ، الزاماً بیشترین نرخ سود را ندارند؛ ازاین‌رو، مهم این است که شبکه‌های مطمئن را انتخاب کنید. درضمن، نرخ سود استیکینگ در شبکه‌های مختلف همواره ثابت نیست. معمولاً وقتی حجم استیکینگ در شبکه كاهش می‌یابد، برای ایجاد انگیزه بیشتر نرخ سود در شبکه‌ها موقتاً افزایش پیدا می‌کند. در جدول زیر، سود استیکینگ تعدادی از برترین ارزهای دیجیتال را می‌توانید مشاهده کنید.
| نام شبکه بلاکچین | سود سالانه استیکینگ | نسبت استیکینگ به مارکت کپ |
| اتریوم (ETH) | ۵.۰۶درصد | ۱۷.۱۴درصد |
| سولانا (SOL) | ۶.۹۴درصد | ۷۰.۳۸درصد |
| کاردانو (ADA) | ۳.۰۸درصد | ۶۲.۱۱درصد |
| بایننس چین (BNB) | ۲.۲۶درصد | ۱۴.۵۶درصد |
| آوالانچ (AVAX) | ۷.۴۶درصد | ۶۱.۹۱درصد |
| پولکادات (DOT) | ۱۴.۸درصد | ۴۳.۱۵درصد |
| ترون (TRX) | ۴درصد | ۴۱.۲۷درصد |
| پالیگان (MATIC) | ۴.۰۸درصد | ۳۸.۵۴درصد |
| کازماس (ATOM) | ۲۰.۴۴درصد | ۷۰.۱۹درصد |
| هدرا (HBAR) | ۶.۵درصد | ۶۷.۰۷درصد |
باید‌ها و نباید‌های استیکینگ
بعضی از پلتفرمها با هدف کلاه‌برداری، نرخ‌های سود استیکینگ وسوسه‌کننده‌ای پیشنهاد می‌کنند. توصیه می‌کنیم که هیچ‌گاه با چشم بسته به پلتفرمها و استخر‌های استیکینگ ارز دیجیتال این‌چنینی اعتماد نکنید و حتماً درباره سوابق عملکرد آن‌ها تحقیق کنید تا مطمئن‌ترین گزینه‌ها را برگزینید.
ساده‌ترین و مطمئن‌ترین راه پیش روی فعالان ایرانی بازار کریپتوکارنسی برای کسب درآمد از استیکینگ ارز دیجیتال، استفاده از پلتفرم استیکینگ تترلند است. شما می‌توانید تنها در چند دقیقه رمزارز مدنظر خود را با نرخ سود مناسب در «قلک تترلند» سرمایه‌گذاری و با خاطری آسوده در زمان مشخص، سود خود را به‌همراه اصل سرمایه‌تان دریافت کنید.
