شت کوین چیست؟ آیا شت کوین‌ها همیشه ضررده هستند؟
شت کوین‌ها سرمایه‌گذاران بسیاری را با ضررهای سنگینی روبه‌رو کرده‌اند. با‌این‌حال، آیا واقعاً همه شت کوین‌ها کلاه‌برداری و ضررده هستند؟ شاید بتوان به برخی از آن‌ها اعتماد کرد؟ در این مقاله از بلاگ تترلند، درباره ماهیت شت کوین‌ها، انواع آن‌ها، خطرها و فرصت‌های سرمایه‌گذاری در آن‌ها بیشتر سخن خواهیم گفت تا دید بهتر و جامع‌تری درباره شت کوین‌ها پیدا کنند.
مفهوم شت کوین
شت کوین اصطلاحی است که به رمزارزهای بی‌ارزش یا بدون کاربرد مشخص گفته می‌شود. به‌طور‌کلی، این اصطلاح برای توصیف رمزارزهایی به‌کار می‌رود که پس از محبوب‌شدن بیتکوین ظهور و تلاش کردند از موفقیت آن بهره‌برداری کنند؛ اما خود فاقد ارزش واقعی و کاربرد مشخصی بودند. شت کوین‌ها معمولاً نوآوری یا بهبودی درمقایسه‌با سایر رمزارزها ارائه نمی‌دهند و صرفاً با هدف سودجویی ایجاد می‌شوند؛ بنابراین، به‌عنوان سرمایه‌گذاری‌های پرریسک شناخته می‌شوند.
شت کوین‌ها اغلب فاقد کارکرد خاصی هستند و تنها با هدف سوءاستفاده از علاقه‌مندان به رمزارزها ایجاد می‌شوند. باوجوداین، برخی شت کوین‌ها تلاش کرده‌اند تا کاربردهایی برای خود ایجاد کنند. برای مثال، شیبا اینو اخیراً اعلام کرده است که قصد دارد وارد حوزه متاورس شود و املاک مجازی راه‌اندازی کند. البته هنوز مشخص نیست این طرح چقدر موفق خواهد بود.
شت کوین‌ها با وجود بی‌ارزش‌بودن، نقش مهمی در بازار رمزارزها ایفا می‌کنند. شت کوین‌ها را اغلب سرمایه‌گذارانی می‌خرند که به‌دنبال سود سریع هستند و حاضرند ریسک زیادی بپذیرند. گاهی اوقات شت کوین‌ها در کوتاه‌مدت رشد قیمت چشمگیری تجربه کرده‌اند؛ البته این رشد معمولاً پایدار نیست و ناشی از شایعه و سفته‌بازی است. با‌این‌حال، وجود شت کوین‌ها موجب تنوع بیشتر در بازار می‌شود و فرصت‌هایی را برای سرمایه‌گذاران پرریسک فراهم می‌کند. ناگفته نماند که سرمایه‌گذاران باید آگاهانه عمل کنند و ریسک فراوان این دارایی‌ها را در نظر بگیرند.
معروف‌ترین شت کوین‌ها
دوج کوین یکی از شت کوین‌های معروفی است که سال ۲۰۱۳ به‌وجود آمد. بنیان‌گذاران دوج کوین، جکسون پالمر و بیلی مارکوس، دو برنامه‌نویس آمریکایی بودند که آن را به‌عنوان شوخی برای تمسخر سایر رمزارزها ایجاد کردند. هدف اصلی آن‌ها این بود که نشان دهند با وجود فناوری بلاکچین، هر کسی می‌تواند ارز دیجیتال بی‌ارزش و بی‌فایده ایجاد کند.
دوج کوین در ابتدا کاربرد خاصی نداشت و فقط به‌عنوان شوخی شناخته می‌شد؛ اما با گسترش شهرتش در شبکه‌های اجتماعی و حمایت برخی افراد مشهور مثل ایلان ماسک، ارزش آن افزایش چشمگیری یافت. هم‌اکنون، دوج کوین یکی از شت کوین‌های بزرگ با ارزش بازار بیش از ۱۰میلیارد دلار است و کاربردهایی مثل پرداخت در برخی خُرده‌فروشی‌ها را دارد.
شیبا اینو شت کوین محبوب دیگری است که سال ۲۰۲۰، برنامه‌نویسی ناشناس به نام ریوشی ایجاد کرد. هدف از ایجاد شیبا اینو، شکست‌دادن دوج کوین و تبدیل‌شدن به بزرگ‌ترین شت کوین جهان اعلام شده بود. شیبا اینو از‌نظر ظاهری شباهت زیادی به دوج کوین داشت و نمادش نیز سگ نژاد شیبا اینو بود.
با اینکه شیبا اینو در ابتدا کاربرد خاصی نداشت، در مدت یک سال رشد خیره‌کننده‌ای کرد و در اواخر سال ۲۰۲۱ به پنجمین شت کوین بزرگ جهان تبدیل شد. علاوه‌بر جذابیت‌های ظاهری، تیم توسعه‌دهنده شیبا اینو اضافه‌کردن کاربردهای واقعی مثل ایجاد فضای مجازی شیباورس را شروع کرده است. درحالحاضر، شیبا اینو ارزش بازاری بیش از ۵میلیارد دلار دارد.
سیف مون از دیگر شت کوین‌های نام‌آشناست. مارس۲۰۲۱، توسعه‌دهنده‌ای ناشناس به نام توماس اسمیت این شت کوین را با هدف رقابت با شیبا اینو و تبدیل‌شدن به بزرگ‌ترین شت کوین جهان راه‌اندازی کرد. طراحی سیف مون شباهت‌هایی با سایر شت کوین‌ها داشت.
در هفته‌های اولیه پس از راه‌اندازی، سیف مون موفق شد توجهات زیادی را به خود جلب کند و ارزشش افزایش چشمگیری یافت؛ اما پس از مدت کوتاهی افت آن شروع شد. تیم توسعه‌دهنده سیف مون تلاش کرده است تا با ارائه کاربردهایی مثل فروشگاه آنلاین، ارزش پایداری برای آن ایجاد کند؛ ولی سیف مون همچنان به‌عنوان شت کوین شناخته می‌شود و ارزش بازارش کمتر از ۵۰۰میلیون دلار است.
شت کوین‌های سودآور و ضرررسان
سال ۲۰۲۱، دوج کوین توانست بازدهی بیش از ۱۶,۰۰۰درصدی را برای سرمایه‌گذارانش به‌ارمغان بیاورد؛ اما پس از رسیدن به اوج قیمت در م۲۰۲۱، روند نزولی به خود گرفت و تا پایان سال ۲۰۲۱، حدود ۶۰درصد از ارزشش را از دست داد. درحالحاضر، دوج کوین دوباره در مسیر کاهش قیمت قرار دارد. با‌توجه‌به فقدان کاربرد مشخص و اتکای صرف به شایعات، پیش‌بینی می‌شود دوج کوین در آینده نیز نوسان‌های قیمتی شدیدی را تجربه خواهد کرد؛ اما روند صعودی پایداری نخواهد داشت.
شیبا اینو نیز توانسته است در کوتاه‌مدت بازدهی زیادی را به سرمایه‌گذارانش ارائه کند؛ اما فاقد کارکرد مشخصی است و ارزش ذاتی ندارد. پیش‌بینی می‌شود با کاهش علاقه‌مندان به شت کوین‌ها، شیبا اینو هم مانند دوج کوین دچار افت ارزش شود. ناگفته نماند که تلاش‌های اخیر توسعه‌دهندگان آن برای افزودن کاربردهایی مانند متاورس ممکن است تا حدودی از افت ارزش آن جلوگیری کند.
لونا کلاسیک نمونه بارز شت کوین ضرررسان است. این رمزارز پس از سقوط LUNA و استیبل کوین مرتبط با آن، عملاً کاربرد ندارد و درحالحاضر، به یکی از دارایی‌های دیجیتال بی‌ارزش تبدیل شده است و عملاً هیچ آینده‌ای برای آن متصور نیست. سرمایه‌گذاری در لونا کلاسیک عملاً به‌منزله از‌دست‌دادن سرمایه است. پیش‌بینی می‌شود این ارز به‌زودی به‌طور کامل از بازار حذف شود.
خرید شت کوین همیشه خطرناک است؟
خرید شت کوین همیشه خطرناک نیست؛ اما اغلب مواقع ریسک زیادی دارد. دلیل اصلی خطرناک‌بودن شت کوین‌ها این است که ارزش واقعی ندارند و فقط بر‌اساس شایعات و هیجان در بازار ارزش پیدا می‌کنند؛ بنابراین، قیمتشان به‌سرعت تغییر می‌کند و سرمایه‌گذاران ممکن است در مدت کوتاهی ضررهای سنگینی متحمل شوند. همچنین، بسیاری از شت کوین‌ها را افراد ناشناس ایجاد می‌کنند و خطر تقلب وجود دارد.
بااین‌همه، همان‌طور‌که گفتیم، همیشه خرید شت کوین خطرناک نیست. گاهی اوقات سرمایه‌گذاران موفق می‌شوند در زمان مناسب وارد شت کوینی شوند و سودهای کلانی به‌دست آورند. برای مثال، وقتی شت کوینی محبوبیت پیدا می‌کند، قیمتش به‌سرعت افزایش می‌یابد و اگر سرمایه‌گذاران زودتر از بقیه وارد شده باشند، می‌توانند سود سرشاری ببرند. شایان ذکر است که آنان باید است هوشیار باشند و در زمان مناسب سرمایه‌شان را خارج کنند.
شیبا اینو نمونه مناسبی از سودآوری درخورتوجه شت کوین‌هاست. این شت کوین در سال ۲۰۲۰ راه‌اندازی شد و تنها در یک سال ارزشش بیش از ۴۵میلیون درصد افزایش یافت. این یعنی هر ۱,۰۰۰ دلار سرمایه‌گذاری‌شده، به بیش از ۴۵۰هزار دلار تبدیل شد. پس‌از‌آن ارزش شیبا افت کرد؛ اما همچنان درمقایسه‌با روزهای آغازین سود بسیار زیادی عاید سرمایه‌گذاران شد. پس تصمیم‌گیری درست در زمان خروج از بازار، نقش مهمی در کسب سود ایفا می‌کند.
تفاوت شت کوین و کلاه‌برداری
شت کوین‌ها با وجود بی‌ارزش بودن، لزوماً کلاه‌برداری نیستند؛ البته تشخیص اینکه آیا شت کوینی صرفاً بی‌ارزش است یا قصد کلاه‌برداری دارد، کار ساده‌ای نیست.
یکی از تفاوت‌های اساسی این است که شت کوین‌ها را اغلب تیمی ناشناس راه‌اندازی می‌کنند و هویت واقعی‌شان مخفی است؛ اما پروژه‌های معتبر رمزارزها معمولاً تیمی شناخته‌شده با سوابق حرفه‌ای دارند. پنهان‌کاری توسعه‌دهندگان می‌تواند نشانه‌ای از قصد کلاه‌برداری باشد.
تفاوت دیگر این است که شت کوین‌ها فاقد کاربرد مشخص و مستندات فنی هستند؛ در‌حالی‌که پروژه‌های معتبر ارز دیجیتال، وایت پیپر دارند که کاربردها و فناوری آن‌ها را تشریح می‌کند. وجود‌نداشتن مستندات و شفافیت فنی می‌تواند نشانه کلاه‌برداری باشد. همچنین، شت کوین‌ها معمولاً وعده‌های غیرواقعی سودآوری می‌دهند؛ ولی پروژه‌های معتبر به واقع‌گرایی توجه می‌کنند. وعده‌های خیالی سودآوری از نشانه‌های پروژه‌های پانزی است.
به‌طور‌کلی، باید به شفافیت، سوابق تیم، کاربردهای مشخص و واقع‌بینانه‌بودن وعده‌ها توجه کرد تا بتوان پروژه‌های معتبر را از کلاه‌برداری‌ها تشخیص داد. گفتنی است که همواره خطر سرمایه‌گذاری در رمزارزها وجود دارد و پیش از هرگونه اقدامی باید به‌اندازه کافی درباره آن مطالعه کرد.
جمع‌بندی
شت کوین‌ها رمزارزهای بی‌ارزش یا بدون کاربرد مشخصی هستند که معمولاً با هدف سودجویی ایجاد می‌شوند. آن‌ها اغلب فاقد نوآوری هستند و صرفاً بر‌اساس شایعه و سفته‌بازی ارزش پیدا می‌کنند. با‌این‌حال، خرید شت کوین همیشه خطرناک نیست و گاهی سودآور هم می‌شود. ناگفته نماند که سرمایه‌گذاری در شت کوین‌ها به‌طور‌کلی پرریسک است و نیازمند تحلیل دقیق و زمان‌بندی مناسب ورود به بازار و خروج از آن است. تشخیص شت کوین‌ها از پروژه‌های معتبر نیز مستلزم توجه به شفافیت و کاربردها و سوابق توسعه‌دهندگان است.
